İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ

(Tebliğ No: 2002/4)

08.05.2002 tarih ve 24749 sayılı Resmi Gazete Dış Ticaret Müsteşarlığından:

015Tasarruflu Yazılar 1 2

G.G.T.(Serbest Dolaşıma Giriş) Seri no 3

2006/18 Tebliğde atıf yapılmıştır. Önlemin Bitiş Tarihi 08.05.2007

2007/6 Tebliğ ile açılan Soruşturama sonuna kadar devam edecektir.

2007/8 Tebliğ ile Vietnam için Soruşturma açılmıştır.

Sonuç – Madde 20

2008/16 Tebliğ ile Dampinge Karşı Vergi Uygulamasının Devamına Karar Vergildiği için YÜRÜRLÜĞÜ KALMAMIŞTIR.

BİRİNCİ KISIM

Genel Bilgi ve İşlemler

Soruşturma

Madde 1- Azmüsebat Çakmak ve Tıraş Bıçağı Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Azmüsebat) tarafından yapılan başvuru üzerine, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) menşeli tekrar doldurulamayan gazlı cep çakmakları ve ateşleme sistemi elektrikli doldurulabilen gazlı cep çakmakları ile çakmak aksam ve parçaları için 11/11/2001 tarih ve 24580 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2001/6 sayılı Tebliğ ile başlatılan damping soruşturması, Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülerek tamamlanmıştır.

Kapsam

Madde 2-Bu Tebliğ; 4412 sayılı Kanunla değişik 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun, 30/10/1999 tarihli ve 23861 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar ve İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik) hükümleri çerçevesinde yürütülen damping soruşturmasının sonuçlarını içermektedir.

Bilgilerin Toplanması ve Değerlendirilmesi

Madde 3- Soruşturma açılmasını müteakip, söz konusu ürünün bilinen yerli üreticisine, Müsteşarlıkça tespit edilen ithalatçılarına, ÇHC’de yerleşik bilinen ihracatçılarına ve ayrıca anılan ülkede yerleşik diğer ihracatçılara iletilebilmesini teminen China Chamber of Commerce for Import&Export of Machinery&Elektronics Products ile ÇHC’nin Ankara Büyükelçiliği’ne soru formları gönderilmiştir. Ayrıca, normal değer belirlenmesinde emsal ülke olarak seçilen Endonezya’da yerleşik bilinen üreticilere “emsal ülke soru formu” gönderilmiştir. Bilahare, Ürdün’deki üreticilere de “emsal ülke” soru formu iletilmiştir. Taraflara Yönetmelik’in 25 inci maddesinde öngörülen nihai bildirim yapıldıktan sonra, normal değerin tespiti için Amman ve Kuala Lumpur ticaret müşavirlikleri ile Hollanda’dan çakmak ithalatı yapan bir ithalatçı firmadan ilgili ülkelerin ihraç fiyatları ve/veya iç piyasa fiyatları hakkında bilgi sorulmuştur.

Azmüsebat firması soru formlarına usulüne uygun şekilde yanıt vermiştir. Ayrıca, soruşturma süresi boyunca Müsteşarlık ile işbirliği içinde olmuş ve gerektiğinde talep edilen ilave bilgileri göndermiştir.

Soru formu gönderilen ÇHC’de yerleşik firmalardan cevap alınamamıştır. Sadece Ningbo Xinhai Electronics Manufacture Co., Ltd firması gönderilen soru formuna cevap vermiştir. Ancak söz konusu firmanın soruşturma kapsamı dışındaki çakmakları ihraç ettiği anlaşıldığından cevapları dikkate alınmamıştır.

İhracatçı firmalar adına hareket eden China Chamber of Commerce for Import&Export of Machinery&Elektronics Products soru formlarına cevap verme süresinin son gününde süre uzatım talebinde bulunmuş ve kendilerinin piyasa ekonomisi kurallarını uygulayan sektörde faaliyet gösterdiklerinin araştırılmasını istemiştir. Anılan kuruluşa ek süre verilmiş, ayrıca ilgili üretim dalında piyasa ekonomisi kurallarının geçerliliği ile ilgili sorular yöneltilmiş, ancak bir yanıt alınamamıştır.

Soruşturma döneminde ÇHC’den soruşturma konusu çakmaklar ile çakmak aksam ve parça ithal ettiği belirlenen 15 ithalatçı firmaya "ithalatçı soru formu" gönderilmiş, bunların 6 sından yanıt alınmıştır. Soru formuna yanıt veren bir firmanın ithal ettiği çakmakların metal gövdeli çakmak olduğu, diğer bir firmanın ithalatının ise mutfak çakmağı olduğu belirtilmiştir.

2001/6 Sayılı Tebliğ’de de belirtildiği üzere, ÇHC’nin piyasa ekonomisi uygulamayan ülke olarak değerlendirilmesi nedeniyle, normal değer belirlenmesinde emsal ülke olarak Endonezya’nın alınması öngörülmüştür. Bu çerçevede, söz konusu ülkedeki bilinen üretici/ihracatçı firmalara “emsal ülke soru formu” gönderilmiştir. Ancak, Endonezya’dan herhangi bir cevap alınmamıştır. Daha sonra bir ithalatçıdan gelen teklif üzerine, Ürdün emsal ülke olarak seçilmesi düşünülmüş ve bu ülkedeki üretici-ihracatçı firmalara da “emsal ülke soru formu” gönderilmiş, ancak buradan da herhangi bir yanıt alınamamıştır. Nihai bildirim aşamasından sonra Amman Ticaret Müşavirliği kanalıyla Ürdün iç piyasa fiyatları hakkında bilgi tedarik edilebildiğinden Ürdün’ün emsal ülke olarak seçilmesi kararlaştırılmıştır.

Yerinde Doğrulama Soruşturmaları

Madde 4- Yönetmelik’in 21 inci maddesi çerçevesinde İstanbul’da yerleşik yerli üretici Azmüsebat firmasının üretim ve idari tesislerinde 22-23 Ocak 2002 tarihlerinde iki gün süreyle yerinde doğrulama soruşturması yapılmıştır. Ayrıca, aynı günlerde önde gelen ithalatçı Birlik İlhan Şerif (İBM) firması da ziyaret edilmiştir.

İlgili Tarafların Bilgilendirilmesi ve Dinlenmesi

Madde 5- Soruşturma açılmasını müteakip, soruşturma konusu ülkenin büyükelçiliğine ve ihracatçı firmalara, şikayetin gizli olmayan metni gönderilmiştir.

Yönetmelik’in 24 üncü maddesi çerçevesinde soruşturmanın açıldığı Tebliğ ile ilan edilen kamu dinleme toplantısı, 18 Ocak 2002 tarihinde DTM İthalat Genel Müdürlüğü toplantı salonunda yapılmıştır. Toplantıda yerli üretici ile ithalatçıların görüşleri dinlenmiştir.

Yönetmelik’in 25 inci maddesi uyarınca, soruşturmanın ilgili taraflarına soruşturma sonucundaki belirlemelere esas teşkil eden verileri içeren nihai bildirimler gönderilmiş ve itirazlarını iletmeleri için makul bir süre tanınmıştır.

Tarafların soruşturma boyunca ortaya koyduğu yazılı görüşlerden nesnel ve konuyla ilgili olanlar çalışmalarda dikkate alınmış ve Tebliğ’in ilgili bölümlerinde bu görüşlere cevap verilmiştir.

Soruşturma Dönemi

Madde 6- Damping belirlemesi için 01/11/2000–31/10/2001 tarihleri arası soruşturma dönemi olarak kabul edilmiştir. Zarar belirlemesinde ise veri toplama ve analiz için 01/01/1998–31/10/2001 arasındaki dönem esas alınmıştır.

Soruşturma Konusu Ürün

Madde 7- Soruşturma 9613.10.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonlu (GTİP) “tekrar doldurulamayan gazlı cep çakmakları”, 9613.20.10.00.00 GTİP’li “ateşleme sistemi elektrikli, doldurulabilen gazlı cep çakmakları” ve 9613.90.00.00.00 GTİP’li “aksam ve parçalar” için başlatılmıştır.

Genellikle, tekrar doldurulamayan gazlı cep çakmakları, plastik gövdeli, metal bir çarkın çakmak taşına sürtünmesi ile veya elektrikle ateşlenen ve gazı tükeninceye kadar kullanılıp atılan türde çakmaklardır. Bu tür çakmaklar çoğunlukla sigara boyunda ya da daha küçük boyda, gövdesi muhtelif renkte saydam ya da mat plastikten olabilmektedir. Söz konusu çakmaklar bu Tebliğ’de bundan sonra “doldurulamayan çakmaklar” olarak anılacaktır.

Ateşleme sistemi elektrikli doldurulabilen gazlı cep çakmakları, bir manyeto vasıtası ile elektrik arkı üreterek ateşlenen, gazı tükenince supap marifetiyle gaz doldurularak tekrar kullanılabilen türde çakmaklardır. Bu tür çakmakların gövdesi plastikten veya metalden muhtelif şekil ve ebatlarda olabilmektedir. Metal gövdeli çakmakların fiyat itibariyle daha kıymetli, gösterişli ve donatımlık eşya niteliği taşıması nedeniyle tüketici tercihleri açısından plastik gövdeli çakmaklardan belirgin bir şekilde ayrılmaktadır. Yerli üretimi bulunmayan metal gövdeli manyetolu çakmaklar soruşturma kapsamı dışındadır. Soruşturma kapsamındaki bu tür çakmaklar bu Tebliğ’de bundan sonra “plastik gövdeli manyetolu çakmaklar” olarak anılacaktır.

Çakmak aksam ve parçaları, iki ana parçadan oluşmaktadır: Ateşleme sistemi ve dolu veya doluma hazır gaz tankı (gövde). Bu iki parça ihmal edilebilir bir işçilik ile birleştirildiğinden mamûl ithal çakmak ile aynı kapsamda değerlendirilmektedir. Ancak, sadece plastikten dolu veya doluma hazır gaz tankının soruşturma kapsamına alınması yeterli görülmüştür. Söz konusu parça bu Tebliğ’de bundan sonra kısaca “plastik gövde” olarak anılacaktır.

Soruşturma konusu ürünle ilgili bu maddede belirtilen açıklamalar genel içerikli olup, uygulamaya esas olan bu Tebliğ’in “Karar” başlıklı 20 inci maddesinde belirtilen GTİP ve eşya tanımıdır.

Benzer Ürün

Madde 8- Yapılan incelemeler neticesinde, yerli üretici tarafından plastik aksam ve parçalar ile diğer bazı aksam ve parçaların tesislerinde üretildiği, doldurulamayan çakmak ile yine plastik gövdeli doldurulabilen manyetolu çakmak üretiminin yapıldığı tespit edilmiştir.

Yerli üretici tarafından üretilen çakmaklar ile soruşturma konusu ülkeden ithal edilen çakmaklar işlevsel özellikleri, fiziki özellikleri, dağıtım kanalları, kullanım amaçları, tüketicilerin algılaması ve birbirini ikame edebilmeleri açısından benzer özellikler göstermektedir.

Bu bağlamda, ÇHC’den ithal edilen soruşturma konusu çakmaklar ile yerli üretim dalı tarafından üretilen çakmakların benzer ürün olarak kabul edilebileceği anlaşılmıştır.

İBM firması şikayetçi üreticinin de aksam ve parça ithal etmekte olduğunu gerekçe göstererek aksam ve parçaların, özelde plastik gövdenin, soruşturma kapsamı dışında tutulması gerektiğini ileri sürmüştür. Ayrıca, aksam ve parça kapsam içinde olacaksa, sadece plastik gövde ile sınırlı tutulmamasını aksam ve parçaların tamamının kapsama dahil edilmesini talep etmiştir. Yukarıda izah edildiği üzere, gövde ve ateşleme sistemi gibi iki temel parçanın menşe kazandırmayan ihmal edilecek bir işçilik ile birleştirilerek çakmak haline dönüştürüldüğü bilinmektedir. Aksam ve parça ithal eden firmaların cevaplarından bu husus açıkça görülmektedir. Bu şekilde ithal edilen aksam ve parçalar yerli üretim dalı üzerinde mamûl ithalatı ile aynı etkiyi yaratmaktadır. Yalnız temel iki parçadan biri olan plastik gövdenin kapsam içinde tutulması, esasen tamamen ayrışık aksam ve parça ithal ederek belirli düzeyde bir imalat işlemi yapabilecek küçük işletmeler açısından lehte bir uygulamadır.

İKİNCİ KISIM

Dampinge İlişkin Belirlemeler

BİRİNCİ BÖLÜM

Normal Değer

Normal Değerin Belirlenmesi

Madde 9- Başlangıçta emsal ülke olarak belirlenen Endonezya’daki üretici/ihracatçılardan soru formlarına cevap alınamadığından Yönetmelik’in 7 nci maddesi çerçevesinde, yerli üreticinin doldurulamayan çakmalar ile plastik gövdeli manyetolu çakmaklar için ihraç fiyatları, plastik gövde için ise üretim maliyeti yöntemi normal değer olarak alınması kararlaştırılmıştır.

İBM firması normal değerin tespitinde yerli üreticinin fiyatlarının esas alınmasına itiraz ederek, Tayland’daki bazı ihracatçıların fiyat tekliflerinin normal değer olarak kabul edilmesini talep etmiştir.

Esasen yerli üreticinin ihraç fiyatları benzer malın dış piyasalarda oluşan, bir anlamda dünyada geçerli fiyat seviyesini göstermektedir. Diğer ülkelerden yapılan ithalatın birim fiyatları incelendiğinde yerli üreticinin ihraç fiyatlarının daha makul olduğu görülmüştür. Bu yöntem Yönetmelik hükümlerine uygun olmakla birlikte, normal değerin tespiti için Amman ve Kuala Lumpur ticaret müşavirliklerimiz ile Hollanda’dan ithalat yapan firmadan tedarik edilen fiyat bilgileri incelenmiştir. Hollanda’nın ihraç fiyatının çok daha pahalı olması ve Malezya’nın iç piyasa fiyatlarının bulunmaması nedeniyle daha düşük fiyatlı olan Ürdün’ün iç piyasa toptan fiyatlarının normal değer olarak alınması uygun görülmüştür. Plastik gövde için ise yine ithalatçı lehine olmak üzere üretim maliyetindeki amortisman, paketleme ve finansman payı düşülmüştür.

İKİNCİ BÖLÜM

İhraç Fiyatı

İhraç Fiyatının Belirlenmesi

Madde 10- Soruşturma konusu ürünlerin Türkiye’ye ihraç fiyatı olarak, ithalatçı faturalarında yer alan ÇHC menşeli doldurulamayan çakmak, plastik gövdeli manyetolu çakmak ile plastik gövdenin soruşturma dönemindeki FOB ithal fiyatları alınmıştır. Bu fiyatların çok daha altında fiyatla ithalat yapıldığı bilinmekle birlikte, mevcut fatura bilgilerinin kullanılması yeterli görülmüştür.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Damping Marjları

Damping Marjı

Madde 11- Damping marjı soruşturma dönemi için tespit edilen birim normal değer ile birim ihraç fiyatının FOB bazda karşılaştırılması suretiyle belirlenmiştir. Buna göre damping marjları;

1. doldurulamayan çakmak için mutlak olarak 0,0701 ABD Doları/Adet; nispi olarak CIF bedelin %175’i,
2. plastik gövdeli manyetolu çakmak için mutlak olarak 0,0655 ABD Doları/adet; nispi olarak CIF bedelin %91’i ,
3. plastik gövde için mutlak olarak 0,0380 ABD Doları/adet; nispi olarak %146’sı

oranlarında hesaplanmıştır.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Zarara İlişkin Belirlemeler

BİRİNCİ BÖLÜM

Dampingli İthalat

Genel Açıklama

Madde 12- Plastik gövdeli doldurulabilen manyetolu cep çakmakları ile plastik gövdeli olmayan diğer manyetolu çakmaklar için ayrı bir GTİP numarası bulunmadığından, ithalat istatistiklerinin her bir ürün tipi için ayrıştırılabilmesi mümkün değildir. Ancak, 2001 yılı Ocak-Haziran dönemi için birim ithal fiyatları ile ithalatçılardan edinilen bilgiler dikkate alınarak yapılan incelemede, ÇHC menşeli plastik gövdeli manyetolu cep çakmakları ithalatının, miktar olarak, toplam ÇHC menşeli manyetolu çakmak ithalatının %92’sini teşkil ettiği görülmüştür.

Her bir aksam ve parça için ayrı bir GTİP numarası bulunmadığından her bir parçanın ithalat miktar ve değerini ayrıştırmak mümkün değildir. Ancak her bir parçanın bir araya getirilmesi ile çakmak üretmek mümkün olduğundan, soruşturma kapsamındaki plastik gövde ithalatının toplam ithalat miktarı ile paralel bir seyir izlediği kabul edilmektedir.

İthalat istatistiklerinin incelenmesindeki esas, eğilimi görmek olduğundan mevcut istatistikler bu amaca hizmet etmeye uygundur.

İthalatın Hacmi ve Gelişimi

Madde 13- Yönetmelik’in 17 nci maddesi çerçevesinde ÇHC kaynaklı ithalatın hacmi ile ilgili olarak; bu ithalatta mutlak anlamda ya da Türkiye tüketimine oranla önemli ölçüde bir artış olup olmadığı incelenmiştir.

a) Maddenin Genel İthalatı

Doldurulamayan çakmak için maddenin genel ithalatı 1998 yılında 16.957.088 adet, 1999 yılında 7.079.905 adet iken soruşturma döneminde 19.207.143 adete yükselmiştir.

Manyetolu çakmak için maddenin genel ithalatı 1998 yılında 2.562.479 adet iken, soruşturma döneminde 6.804.385 adete yükselmiştir.

Aksam ve parça için maddenin genel ithalatı 1998 yılında 329.143 kilogram iken, soruşturma döneminde 372.707 kilograma yükselmiştir.

 b) Maddenin Soruşturma Konusu Ülkeden İthalatı

ÇHC menşeli doldurulamayan çakmak ithalatı 1998 yılında 1.920.596 adet iken 1999 yılında 9.485 adete düşmüş ve soruşturma döneminde ise 9.036.846 adete yükselmiştir. Böylece ÇHC’den yapılan doldurulamayan çakmak ithalatının genel ithalat içindeki payı 1998’de %11 iken soruşturma döneminde %47’ye çıkmıştır. Buna göre, ÇHC kaynaklı ithalatın 1998 ile soruşturma dönemi arasında nispî olarak %371 oranında, mutlak olarak ise 7.116.250 adet arttığı tespit edilmiştir. ÇHC’den ithalatın artmasında 1995 yılında uygulamaya konulan ve 2000 yılı Mayıs ayında süresi sona eren dampinge karşı verginin yürürlükten kalkmasının etken olduğu görülmektedir. Bu durumda ithalattaki artışa esasen dampingin tekrarlanmasının neden olduğunu kabul etmek mümkündür.

ÇHC menşeli manyetolu çakmak ithalatı ise 1998 yılında 1.028.098 adet iken soruşturma döneminde 5.030.160 adete yükselmiştir. Böylece ÇHC’den yapılan manyetolu çakmak ithalatının genel ithalat içindeki payı 1998’de %40 iken soruşturma döneminde %74’e yükselmiştir. Buna göre, ÇHC kaynaklı ithalatın 1998 ile soruşturma dönemi arasında nispî olarak %389 oranında, mutlak olarak ise 4.002.062 adet arttığı tespit edilmiştir.

ÇHC menşeli aksam ve parça ithalatı incelendiğinde ise 1998 yılında 234.579 kilogram iken 1999 yılında 244.812 kilograma çıktığı 2000 yılında ve soruşturma döneminde ise düşüş eğilimine girerek 208.628 kilograma gerilediği görülmektedir. Bu durumda ÇHC’den yapılan aksam ve parça ithalatının genel ithalat içindeki payı 1998 yılında %71 iken soruşturma döneminde %56’ya düşmüştür. Bu durum, doldurulamayan çakmaklardaki dampinge karşı verginin kalkmasıyla çakmak aksam ve parça ithalatının yerini bitmiş çakmak ithalatına bıraktığını göstermektedir.

  c) Dampingli İthalatın Tüketime Göre Artışı

Maddelerin yurtiçi tüketimi Azmüsebat firmasının yurtiçi satışları ile genel ithalatın toplanması suretiyle hesaplanmıştır.

Bu çerçevede belirlenen toplam tüketim endeks olarak doldurulamayan çakmaklar için 1998 yılında 100 iken soruşturma döneminde 105’e çıkmıştır. ÇHC menşeli söz konusu çakmak ithalatının tüketim içindeki payı 1998 ile soruşturma dönemi arasında %6’dan %28’e çıkmıştır.

Manyetolu çakmakların tüketim endeksi 1998 yılında 100 iken soruşturma döneminde 132’ye ulaşmıştır. Aynı dönemde ÇHC menşeli manyetolu çakmak ithalatının toplam tüketim içindeki payı %8’den %29’a yükselmiştir.

Fiyatların Gelişimi ve Fiyat Kırılması

Madde 14- ÇHC menşeli doldurulamayan çakmak ithalatının ağırlıklı ortalama birim fiyatı 1998 yılında CIF 0,09 dolar/adet iken 2000 yılında CIF 0,06 dolar/adete ve soruşturma döneminde CIF 0,04 dolar/adete düşmüştür.

Ç.H.C menşeli manyetolu çakmak ithalatının ağırlıklı ortalama birim fiyatı ise 1998 yılında CIF 0,28 dolar/adet iken 2000 yılında CIF 0,16 dolar/adete ve soruşturma döneminde DİE verilerine göre CIF 0,11 dolar/adete, ithalatçı faturalarına göre ise CIF 0,072 dolar/adete düşmüştür. DİE verilerinin daha yüksek olmasının sebebi ise istatistiklerin fiyatça daha yüksek diğer manyetolu çakmak ithalatını da içermesidir.

Madde 15- ÇHC menşeli ithalatın gümrük vergisi ve masrafları dahil Türkiye piyasasına giriş fiyatı yerli üretim dalının satış fiyatları ile mukayese edilmiş ve dampingli ithalatın fiyatının yerli üretim dalının fiyatının önemli ölçüde altında kaldığı hesaplanmıştır.

Buna göre doldurulamayan çakmaklar için soruşturma döneminde fiyat kırılması CIF bedelin %223’ü oranındadır.

Manyetolu çakmaklar için soruşturma döneminde fiyat kırılması CIF bedele göre %180’dir.

Plastik gövde için ise soruşturma döneminde fiyat kırılması CIF bedele göre %124 oranındadır.

İKİNCİ BÖLÜM

Yerli Üretim Dalının Durumu

Yerli Üretim Dalının Ekonomik Göstergeleri

Madde 16- Yerli üretim dalını temsil eden Azmüsebat firması hem çakmak hem de tıraş bıçağı üretiminde faaliyet göstermekte olup, bilanço kârı, amortisman, aktif büyüklüğü ve öz kaynakları ürün bazında ayrıştırılamadığından ancak şirket geneli için verilebilmektedir. Bu nedenle ilgili göstergelerin incelenmesinde şirket geneli değerler kullanılmıştır. Ayrıca, yalnızca 2000 mali yılının bütünü için verilebilen bazı bilanço değerlerinin soruşturma dönemi için de geçerli olduğu kabul edilmiştir.

İBM firması Azmüsebat firmasının gerek aksam ve parça ithal ettiği gerekse bütün çakmak ithal ettiği gerekçesiyle yerli üretim dalının dışında tutulması gerektiğini ileri sürmüştür. Azmüsebat firmasının çakmak üretiminde kullandığı bazı parçaları ithal ettiği bilinmektedir. Yerli üretici sayılmak için %100 yerli parça kullanılması gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Öte yandan, Azmüsebat firmasının 2000 yılı ilk çeyreğinde ve 1999 yılında Japonya ve Almanya’dan sınırlı miktarda doldurulamayan çakmak ithal ettiği tespit edilmiştir. Ancak ithalat yoluyla tedarik edilen çakmakların firmanın aynı tür çakmak satışları içindeki payı 1999 yılında %8, 2000 yılında %3,8 ve 2001 yılında %0’dır. Bu veriler firmanın esas faaliyet konusunun üretim olduğunu tevsik etmektedir.

a) Üretim

Yerli üretim dalının doldurulamayan çakmaklarda 1998 yılında 100 olan üretim miktar endeksi soruşturma döneminde 84’e gerilemiştir.

Plastik gövdeli manyetolu çakmaklarda ise 1998 yılında 100 olan üretim miktar endeksi 1999 yılında 119’a, 2000 yılında da 124’e kadar yükselmiş, ancak soruşturma döneminde 107’ye düşmüştür.

b) Satışlar

Yerli üretim dalının doldurulamayan çakmaklarda 1998 yılında 100 olan yurtiçi satış miktar endeksi 1999’da 125’e çıkmış soruşturma döneminde ise 95’e gerilemiştir.

Plastik gövdeli manyetolu çakmaklarda 1998 yılında 100 olan yurtiçi satış miktar endeksi 1999 yılında 123’e yükselmiş ancak soruşturma döneminde 99’a düşmüştür.

c) Yurtiçi Fiyatlar

Yerli üretim dalının ağırlıklı ortalama yurtiçi satış fiyatı doldurulamayan çakmaklar için 1998 ile soruşturma dönemi arasında reel olarak %15 oranında artmıştır.

Plastik gövdeli manyetolu çakmaklarda ise yurt içi satış fiyatı aynı dönemde reel olarak %22 oranında düşmüştür.

d) Maliyetler

Yerli üretim dalının ağırlıklı ortalama birim ticari maliyeti doldurulamayan çakmaklar için 1998 yılında 100 iken soruşturma döneminde 131’e çıkmıştır.

Plastik gövdeli manyetolu çakmaklar için 1998 yılında 100 olan ağırlıklı ortalama birim ticari maliyet soruşturma döneminde 90’a gerilemiştir.

e) Kârlılık

Yerli üretim dalının ağırlıklı ortalama birim kârlılığı (zararı) doldurulamayan çakmaklar için 1998 yılında -100 iken soruşturma döneminde -247’ye çıkmıştır.

Plastik gövdeli manyetolu çakmaklar için 1998 yılında -100 olan ağırlıklı ortalama birim kârlılığı(zararı) soruşturma döneminde -150’ye çıkmıştır.

f) İhracat

Yerli üretim dalının doldurulamayan çakmaklar için 1998 yılında 100 olan ihracat miktar endeksi soruşturma döneminde 24’e gerilemiştir. Aynı dönemde satış hasılatı ise reel olarak 100’den 26’ya gerilemiştir.

Plastik gövdeli manyetolu çakmaklar için 1998 yılında 100 olan ağırlıklı ortalama ihracat miktar endeksi soruşturma döneminde 95’e gerilemiştir. Aynı dönemde satış hasılatı ise reel olarak 100’den 67’ye gerilemiştir.

g) Piyasa Payı

Yerli üretim dalının yurtiçi piyasa payı doldurulamayan çakmaklarda 1998 yılında %44 iken 1999 yılında %70’e çıkmış, ancak 2000 yılında %61’e, soruşturma döneminde ise %40’a kadar gerilemiştir.

Plastik gövdeli manyetolu çakmaklarda ise yerli üretim dalının yurtiçi piyasa payı 1998 yılında %80 iken bu pay sürekli azalarak soruşturma döneminde %60’a gerilemiştir.

h) Kapasite Kullanımı

Yerli üretim dalının kapasite kullanım oranı doldurulamayan çakmaklar için 1998 yılında %90 iken soruşturma döneminde %76’ya inmiştir.

Plastik gövdeli manyetolu çakmaklarda ise kapasite kullanım oranı 1998 yılında %67 iken 1999 yılında %80’e 2000 yılında ise %84’e çıkmış ancak soruşturma döneminde %72’ye düşmüştür.

i ) Stoklar

Doldurulamayan çakmaklar için 1998 yılında 100 olan yerli üretim dalının stok miktar endeksi soruşturma döneminde 113.711’e yükselmiştir.

Plastik gövdeli manyetolu çakmaklar için ise 1998 yılında 100 olan endeks soruşturma döneminde 1.972 olarak gerçekleşmiştir.

j) İstihdam

İdari personel ve işçi sayısı endeksi 1998-soruşturma döneminde 100’den 109’a yükselmiştir.

k) Ücretler

Üretimde çalışan işçilerin aylık ücretleri 1998 ile soruşturma dönemi arasında reel olarak 22 puan artmıştır.

l) Verimlilik

Üretimde çalışan işçi başına verimlilik endeksi 1998 yılında doldurulamayan çakmaklarda 100 iken soruşturma döneminde 83’e düşmüştür.

Plastik gövdeli manyetolu çakmaklarda ise aynı endeks 100’den 105’e çıkmıştır.

m) Nakit Akışı

Yerli üretim dalının faaliyetleri dolayısıyla yarattığı reel nakit akışı (Kâr+amortisman) 1998 yılında 100 iken soruşturma döneminde 41 olarak gerçekleşmiştir.

n) Yatırım Hasılatı

Yerli üretim dalının faaliyetleri için ortaya koyduğu öz kaynağın, diğer bir ifadeyle yatırımının, geri dönüş oranı (Kâr/Öz sermaye) 1998 yılında %1,37 iken soruşturma döneminde %1,29 olmuştur.

o) Büyüme

Yerli üretim dalının aktif büyüklüğü reel olarak 1998 yılında 100 iken soruşturma döneminde 83 olmuştur.

p) Sermaye Artışı

Yerli üretim dalının 1998 yılında 100 olan öz sermayesi soruşturma döneminde reel olarak 79’a gerilemiştir.

r) Yatırımlardaki Artış

Yerli üreticinin tevsi yatırımı 1998 yılında 100 iken soruşturma döneminde 88 olarak gerçekleşmiştir.

s) Damping Marjının Büyüklüğü

Damping marjı doldurulamayan çakmaklarda %175, plastik gövdeli manyetolu çakmaklarda %91, plastik gövde ise %146 oranında bulunmuştur.

t) Değerlendirme

Dampingli ithalat nedeniyle yerli üretim dalının yukarıda sıralanan ekonomik göstergelerinde olumsuz gelişmeler ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, yerli üretim dalının zarar gördüğü tespit edilmiştir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Dampingli İthalat ile Zarar Arasındaki Nedenselliğe İlişkin Belirlemeler

Dampingli İthalatın Etkisi

Madde 17- Zarar inceleme döneminde dampingli soruşturma konusu çakmak ithalatının mutlak ve nispî olarak arttığı, söz konusu ithalatın fiyatlarının düştüğü ve yerli üretim dalının fiyatlarının önemli ölçüde altında kaldığı tespit edilmiştir. Buna karşılık aksam ve parça ithalatının azaldığı görülmüştür. Bu durum, doldurulamayan çakmaklarda uygulanmakta olan dampinge karşı verginin ortadan kalkması nedeniyle ithalatın aksam ve parçadan bitmiş çakmağa kaymasından kaynaklanmakta ve sadece bitmiş çakmakların dampinge karşı vergi uygulamasına tabi tutulması durumunda zararı ortadan kaldırmayacağını göstermektedir. Aynı dönemde yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinde olumsuzluklar tespit edilmiştir. Dampingli ithalatın fiyatlarının yerli üretim dalının fiyatlarını kırması ve dampingli ithalattaki eğilim ile yerli üretim dalında görülen olumsuz gelişmelerin eş zamanlı olarak ortaya çıkması nedeniyle, dampingli ithalat ile yerli üretim dalının zararı arasında illiyet bağı olduğu sonucuna varılmıştır.

Üçüncü Ülkelerden İthalat

Madde 18- Üçüncü ülkelerden yapılan ithalatın 1998-soruşturma döneminde mutlak ve nispî değişimi ihmal edilebilecek düzeyde olup, genel ithalat ve tüketim içindeki payı önemli ölçüde gerilemiştir. Fiyatları ÇHC kaynaklı ithalatın fiyatlarının oldukça üzerindedir. Gerek miktarı ve piyasa payındaki eğilim gerek fiyatları itibariyle bu aşamada yerli üretime zarar verebilecek boyutta görülmemektedir

Diğer Unsurların Etkisi

Madde 19- Soruşturma konusu ülke menşeli dampingli ithalatın miktarı ve fiyatlarının yerli üretim dalı üzerindeki etkisinin yanı sıra zarara yol açabilecek diğer olası unsurlar incelenmiş, kamu dinleme toplantısında dile getirilen hususlar değerlendirilmiştir.

İthalatçıların yerli üreticinin yeni model geliştirmediği ve bu yüzden pazar kaybına uğradığı yolundaki iddiaları göz önüne alınmıştır. Tokai markası ile üretim yapan yerli üreticinin küçük ve normal boyda çeşitli renklerde çakmak üretimi bulunmaktadır. Çakmak için modelden kastedilen husus esasen sadece biçime yönelik olup, teknolojik açısından gelişmişlik ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Tokai markasının pazardaki imajından yararlanmak amacıyla Tokai ile benzer biçimdeki çakmakların farklı markalarla satıldığı müşahede edilmiştir. Bu durum, yerli üretim çakmakların sadece biçimi nedeniyle satılamadığı iddiasını çürütmektedir. Doldurulamayan çakmaklar ile plastik gövdeli manyetolu çakmaklar, tüketiciler tarafından donatımlık eşyadan ziyade işlevi için alınmakta ve fiyat ön plana çıkmaktadır.

İthalatçıların, yerli üreticinin lisans anlaşması gereği sadece Japonya’dan aksam ve parça satın almak zorunda olduğu, bu şekilde parçayı pahalı satın alarak maliyetlerini arttırdığı ve zararının buradan kaynaklandığına yönelik iddiası incelenmiştir. Lisans anlaşmasında aksam ve parçaların Japonya’dan alınmasını şart koşan bir hüküm yer almamaktadır. Ancak, yerli üreticinin gerek yurtiçinden temin ettiği gerek bir başka ülkeden ithal ettiği parçaların üretim bandına uygun standartta ve markasına uygun kalitede olması gerekmektedir. Yerli üretici plastik aksam ve parçaların hemen hemen tamamını kendisi üretmekte, metal parçaların ise yine bir kısmını kendisi üretmekte veya yurtiçinden temin etmekte bir kısmını ise ithal etmektedir.

BEŞİNCİ KISIM

Sonuç

Karar

Madde 20- Soruşturma sonucunda dampingin, yerli üretim dalında zararın ve her ikisi arasında illiyet bağının mevcut olduğu tespit edildiğinden, aşağıda tanımı ve menşei belirtilen ürünlerin Türkiye’ye ithalatında belirtilen tutarda dampinge karşı verginin yürürlüğe konulmasına İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu tarafından 17/04/2002 tarihinde karar verilmiştir.

 Uygulama

Madde 21- Gümrük idareleri 20 inci maddede gümrük tarife istatistik pozisyon numaraları ile isimleri belirtilen maddelerin karşılarında gösterilen ülke menşeli ithalatında, İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulunca tespit edilen miktarlarda dampinge karşı vergiyi tahsil ederler.

Yürürlük

Madde 22- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 23- Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan yürütür.