İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (2005/16)

Dış Ticaret Müsteşarlığından:29.07.2005 tarih ve 25889 sayılı R.G.

302Tasarruflu Yazılar 1 2 3

G.G.T.(Serbest Dolaşıma Giriş) Seri no 3

Önlemin Bitiş Tarihi: 28.07.2010 (2009/38 Sayılı Tebliğ)

Sonuç – Madde 22

BİRİNCİ KISIM

Genel Bilgi ve İşlemler

Soruşturma

Madde 1- Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Vestel), Beko Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Beko) ile Profilo Telra Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Profilo) adına Elektronik Cihazlar İmalatçıları Derneği (ECID) tarafından yapılan ve İmper Elektronik A.Ş. firması tarafından desteklenen başvuru üzerine, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) menşeli “resim tüplü renkli televizyon alıcıları” için 20/08/2004 tarih ve 25559 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2004/17 sayılı Tebliğ ile başlatılan damping soruşturması, Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülerek tamamlanmıştır.

Kapsam

Madde 2- Bu Tebliğ, 4412 sayılı Kanunla Değişik 3577 Sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun (Kanun), 30/10/1999 tarihli ve 23861 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar (Karar) ve İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik) ile 02/05/2002 tarihli ve 24743 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmeliğe Ek Madde Eklenmesine Dair Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yürütülen damping soruşturması sonucunda alınan kesin karara esas teşkil eden bilgi ve bulguları içermektedir.

Bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi

Madde 3- Soruşturma açılmasını müteakip, söz konusu ürünün bilinen yerli üreticilerine, Müsteşarlıkça tespit edilen ithalatçılarına, ÇHC’de yerleşik bilinen ihracatçılarına ve anılan ülkede yerleşik diğer ihracatçılara erişilebilmesini teminen soruşturmaya taraf ülkenin Ankara Büyükelçiliği’ne soru formları gönderilmiştir.

Tarafların soru formunu yanıtlamaları için posta süresi dahil 37 gün süre tanınmıştır. İlgili tarafların süre uzatımı yönündeki makul talepleri karşılanmıştır.

ÇHC’de yerleşik üretici-ihracatçı firmalar TCL King Electrical Appliances (HuiZhou) Co. Ltd. firması (TCL) ve Skyworth Multimedia International (Shenzhen) Co. Ltd. (Skyworth) temel bazı eksikliklerle beraber soru formuna cevap vermiştir.

Başvuru sahibi yerli üreticiler soru formuna usulüne uygun şekilde yanıt vermiştir. Ayrıca, soruşturma süresi boyunca Müsteşarlığımız ile işbirliği içinde olmuş ve gerektiğinde talep edilen ilave bilgi ve belgeleri temin etmiştir.

Soruşturma konusu maddenin ithalatını anılan ülkeden yaptığı belirlenen 28 firmaya ithalatçı soru formu gönderilmiş olup, soru formlarına cevap veren 12 firmanın görüşleri değerlendirilmiştir. Bu görüşler çerçevesinde, ithalatçılar için yerli ürün ile ithal edilen ürün arasındaki en önemli tercih sebebinin fiyat farklılığı olduğu görülmüştür.

Yerinde doğrulama soruşturmaları

Madde 4- Yönetmelik’in 21 inci maddesi çerçevesinde İstanbul ve Manisa’da yerleşik yerli üretici firmalar nezdinde yerinde doğrulama soruşturmaları gerçekleştirilmiştir.

İlgili tarafların bilgilendirilmesi ve dinlenmesi

Madde 5- Soruşturma açılmasını müteakip, soruşturma konusu ülkenin Ankara’daki Büyükelçiliği’ne ve bilinen üretici/ihracatçı firmalara şikayetin gizli olmayan metni ve soruşturma açılış Tebliği gönderilmiştir.

Nihai bildirim yapılmasını müteakip ÇHC’deki üretici/ihracatçılar ve ithalatçılar ile yerli üreticilere bildirime ilişkin görüşlerini yazılı olarak sunma imkanı verilmiş; ayrıca 24/06/2005 tarihinde ÇHC hükümet temsilcileri ile bu ülkedeki üretici/ihracatçıların temsilcilerinin yer aldığı bir dinleme toplantısı gerçekleştirilmiştir.

Tüm taraflara soruşturma boyunca, soruşturma ile ilgili görüşlerini ve bu görüşlerle ilgili belgeleri sunma imkanı verilmiş ve tarafların soruşturma boyunca ortaya koyduğu tüm bilgi, belge ve görüşler incelenerek, mezkur görüşlerden mevzuat kapsamında değerlendirilebilecek iddialara raporun ilgili bölümlerinde yer verilmiştir.

Soruşturma dönemi

Madde 6- Damping belirlemesi için 01/01/2003–31/12/2003 tarihleri arası soruşturma dönemi (SD) olarak kabul edilmiştir. Zarar belirlemesinde ise veri toplama ve analiz için 01/01/2000 - 31/12/2003 arasındaki dönem esas alınmıştır.

Soruşturma konusu ürün ve benzer ürün

Madde 7- 8528.12.20.00.00, 8528.12.52.00.00, 8528.12.54.00.00, 8528.12.56.00.00, 8528.12.58.00.00, 8528.12.62.00.00, 8528.12.66.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonlarında (GTİP) yer alan, ses, görüntü kaydetmeye veya tekrar vermeye mahsus cihazla (VCR, VCD, DVD vb.) birleşik olsun veya olmasın, “resim tüplü renkli televizyon alıcıları” soruşturma konusu ürünü teşkil etmiştir. Renkli resim tüpü ile elemanları dizilmiş ana baskı devre ürünün temel iki parçasını oluşturmakta olup, birlikte sunulsun veya sunulmasın demonte şekilde getirilen ürün ile bitirilmemiş olmakla birlikte mümeyyiz vasfı haiz ürün bu tanım kapsamına dahildir.

Televizyon yayınlarının izlenmesini sağlayan, teletekstli veya teletekstsiz, mono veya stereo ses sistemine sahip televizyon alıcıları genellikle evlerde, ofislerde ve bazı toplu mekanlarda kullanılmaktadır. Projeksiyon TV ile Plazma Panelli ve TFT/LCD Panelli ürün tipleri soruşturma kapsamı dışındadır.

Yönetmelik’in 4 üncü maddesi çerçevesinde soruşturma konusu ülkeden ithal edilen ürün ile yerli üreticiler tarafından üretilen ürünün benzer ürün olup olmadığı incelenmiştir. Anılan madde uyarınca benzer ürün, dampinge veya sübvansiyona konu mal ile aynı özellikleri taşıyan bir mal, böyle bir malın bulunmaması halinde ise benzer özellikleri taşıyan başka bir mal şeklinde tanımlanmaktadır.

Bu bağlamda, yerli ve ithal ürünlerin “benzer ürün” olup olmadığı hususu tespit edilirken, öncelikle aynı özelliklerin olup olmadığı, daha sonra da kullanım alanları ve özellikleri itibariyle benzer olup olmadığı hususu incelenmiştir.

Bu kapsamda yapılan incelemelerde, yerli üreticiler tarafından üretilen ürünler ile soruşturmaya konu ülkeler menşeli ürünler arasında fiziksel özellikler, ürün çeşitliliği ve kullanım alanları arasında “benzer ürün” tanımı açısından ayrım yaratan herhangi bir farklılık gözlemlenmemiştir.

Soruşturma konusu ürün ile ilgili açıklamalar genel içerikli olup, uygulamaya esas olan GTİP ve karşılığı eşya tanımıdır.

İKİNCİ KISIM

Dampinge İlişkin Belirlemeler

Genel

Madde 8- ÇHC’de yerleşik soru formuna temel bazı eksikliklerle beraber cevap veren üretici/ihracatçı TCL ve Skyworth firmalarının damping belirlemelerine ilişkin esas ve gerekçeler aşağıda her iki firma için ayrı ayrı değerlendirilmiştir:

1: Skyworth: Firmanın ana soru formuna verdiği cevabın incelenmesinden kendisine verilen süre uzatımına ve cevapların iletilmesi öncesinde firmayla konuya ilişkin yapılan yazışmaya karşın, damping hesaplamalarına esas teşkil edecek temel bazı verilerin sağlanmadığı anlaşılmış, öte yandan, firmanın mevcut cevaplarında başta ihraç fiyatına ilişkin olmak üzere temel bazı çelişkilerin bulunduğu tespit olunmuştur. Bunun üzerine firmaya konuya ilişkin açıklama yapma imkanı tanınmış ve ayrıca firmanın vaki piyasa ekonomisinde faaliyet gösterdiğinin kabulü yönündeki talebi çerçevesinde ilave bilgi-belge talebinde bulunulmuştur.

Firmadan soruşturma süresince çelişkili hususların önemli bir kısmına ilişkin makul bir cevap alınamamış, konuya ilişkin iletilen bilgi ve belgelerin istenilen nitelikte ve kullanıma elverişli bulunmadığı anlaşılmıştır.

Öte yandan piyasa ekonomisi talebine ilişkin ilave bilgi-belge talebinin bir kısmının firma tarafından karşılanmadığı görülmüştür. Bu çerçevede, firmanın piyasa ekonomisinde faaliyet gösterdiği yönündeki iddiasının incelenmesi mümkün görülmemekle birlikte, aşağıda belirtilen mevcut veriler çerçevesindeki tespitlerden her halükarda firmanın piyasa ekonomisi koşullarında faaliyet göstermediği anlaşılmıştır:

a) SD içerisinde yürürlükte bulunan Dış Ticaret Kanununun 9’uncu maddesi çerçevesinde firmanın üretim ve satışlarına ilişkin kararlarını doğrudan etkileyecek tarzda, ihracat ve ithalatını yapabileceği ürün yelpazesinde sınırlama bulunduğu tespit olunmuştur.

b) İlgili mevzuattaki açık hükümler çerçevesinde üretimin temel girdilerinden olan işgücünün serbest dolaşımını engelleyecek şekilde düzenlemeler bulunduğu anlaşılmıştır. Söz konusu değerlendirme, işgücü arz ve talebinin piyasa koşullarında serbestçe karşı karşıya gelmesi ve işgücü ücretlerinin bu suretle piyasa koşullarında oluşması açısından önem taşımaktadır.

c) Firma belgelerinden toplam üretimin ihracata ve iç piyasaya verilebileceği miktar üzerinde sınırlama bulunduğu anlaşılmıştır.

d) SD içerisinde soruşturma konusu ürünün iç piyasada fiyatlandırılması üzerinde devlet kontrolünü öngören düzenleme bulunduğu tespit olunmuştur.

1. TCL: Firmaya ana soru formuna verdiği cevaplarda tespit edilen bazı çelişkilere ilişkin açıklama yapma imkanı verilmiş ve ilave bilgi-belge talebinde bulunulmuştur. Firmanın konuya ilişkin cevabında makul olmadığı değerlendirilen gerekçelerle hayati önemi haiz bazı belgeleri sağlamadığı tespit edilmiştir.

Öte yandan, firmanın piyasa ekonomisinde faaliyet gösterdiğinin kabulü şeklindeki vaki talebi açısından ise temin olunan ilgili mevzuat ve firma belgeleri çerçevesinde Skyworth firması için geçerli olduğu tespit edilen yukarıdaki a, b ve d fıkralarının TCL için de geçerlilik taşıdığı anlaşılmıştır. Ayrıca firmanın üretiminde kullandığı girdiler üzerinde ürünün ihraç ya da iç pazarda arz edilmesi açısından kısıtlama bulunduğu belirlenmiştir. TCL firmasınca, üretimin ihraç edileceği ve iç piyasaya pazarlanabileceği miktarı üzerindeki düzenlemenin 2001 yılında ilgili mevzuattan çıkarıldığı, bu durumun şirket sözleşmesinde de otomatik değişikliğe yol açtığı iddia olunmuştur. Söz konusu değişikliğin kamu otoritesi onayına tabî şirket sözleşmelerinde otomatikman hüküm ifade edeceği konusunda kanıtlayıcı belge sunulmadığı gibi, esasen şirket sözleşmesindeki açık hükümden bahse konu firma için geçerli olduğu anlaşılan kısıtlamanın kapsamının da farklı olduğu anlaşılmıştır.

Nihai bildirimin iletilmesini müteakip, konuya ilişkin olarak ÇHC resmi temsilcileri ve üretici/ihracatçı firma temsilcileri ile nihai bildirimde yer alan karar gerekçeleri ve buna ilişkin ÇHC tarafının görüşlerinin alındığı bir dinleme toplantısı gerçekleştirilmiştir. Mezkur toplantıda nihai bildirimdeki tespitlere esas teşkil eden hususlar ve bunların kayıt altına alınan dayanakları detaylı ve kapsamlı bir şekilde gündeme gelmiştir.

Firmalar tarafından iletilen ve SD’de yürürlükte bulunan Dış Ticaret Kanunu, yerleşim yerine ilişkin mevzuat, şirket sözleşmeleri ve yine SD’de yürürlükte bulunan renkli TV Tüpü ve Renkli TV’de Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkındaki Düzenlemede yer alan açık hükümler çerçevesinde gerçekleştirilen söz konusu tespitler, nihai bildirim sonrası ileri sürülen görüşlerin aksine üretim, satışlar ve girdiler gibi temel faaliyetlerde önemli düzeyde müdahalenin mevcut olduğunu ve bu suretle firmaların piyasa ekonomisi koşullarında faaliyet göstermediğini ortaya koymaktadır.

Öte yandan, nihai bildirime görüş bildirme süresinin sonu olan tarihte firmalar tarafından, genel değerlendirmeler dışında yalnız zarar incelemesine ilişkin görüş bildirilmişken, nihai bildirimde yer alan piyasa ekonomisi değerlendirmelerine ilişkin görüşler ancak nihai görüş bildirme süresinin dolması sonrasında dinleme toplantısı sırasında iletilmiştir. Konunun toplantı sırasında gündeme gelmesi dışında, toplantı sonrasında TCL firması tarafından konuya ilişkin ilave savunma belgesi sunulmuştur. Buna karşın, söz konusu belgelerin incelenmesinden, yukarıda belirtilen tespitlerin geçerliliğini değiştirebilecek, nesnel, konuyla ilgili değerlendirmeler içermediği anlaşılmıştır.

Normal değer

Madde 9- Yukarıda açıklandığı üzere, Yönetmelik ek madde 1 deki ölçütler çerçevesinde piyasa ekonomisi koşullarının geçerli olduğu ihracatçılarca ispat edilememiştir. Bu bağlamda, normal değerin tespitinde, açılış Tebliğinde belirtildiği üzere, Malezya’nın emsal ülke olarak seçilmesi planlanmış ve emsal ülke seçimine ilgili taraflardan herhangi bir itiraz alınmamıştır. Bununla birlikte, bahse konu ülke üreticilerince işbirliğinde bulunulmaması nedeniyle normal değer tespitine esas teşkil edecek mezkur ülke verileri temin olunamamıştır.

Bu çerçevede normal değer, Türkiye’de benzer mal için fabrika çıkış aşamasında fiilen ödenmiş fiyat esas alınarak belirlenmiştir. Mezkur yöntem, Türkiye’nin genel ekonomik düzeyi ve üretim hacmi nedeniyle elverişli konumda bulunması ve adil karşılaştırmaya esas teşkil edebilecek nitelikte başka veri temin olunamaması nedeniyle tercih edilmiştir.

Skyworth firmasınca iddia olunduğunun aksine, normal değer olarak alınan veriler üzerinde, hesaplamalar sırasında %5’lik temsil testi gerçekleştirilmiş ve değerlerin yüksek oranlarla temsil niteliğini haiz olduğu görülmüştür. Öte yandan, Skyworth firması normal değer üzerinde gerekli ayarlamaların yapılmadığı iddiasında bulunmuştur. Nihai bildirimde adı geçen firmaya bildirildiği üzere, normal değer olarak fabrika çıkış aşamasında oluşan fiyatlar alınmış, ayrıca ürünlerin eşleştirilmesinde temel TV özellikleri esas alınmış, birebir eşleştirme yapılamayan durumlarda ihracatçı lehine düşük maliyetli özelliğe sahip yerli ürün fiyatları karşılaştırmada kullanılmıştır. Söz konusu satışlar emsal ülke firması olarak alınan grubun üretici şirketinden pazarlama şirketine toptan satışları olup tüm garanti ve satış sonrası hizmetlere ilişkin maliyetler bahse konu pazarlama şirketince üstlenilmektedir. Üretici şirketin pazarlama şirketine satışlarında indirim ya da geri ödeme bulunmamaktadır. Öte yandan, nihai bildirim sonrasında firma tarafından ileri sürülen satış şartlarına ilişkin ayarlama yapılması gereği iddiası, gerekçelendirilmemesi ve nasıl ve ne miktarda ayarlama yapılması gerektiği hususunda hiçbir bilgi içermemesi nedeniyle dikkate alınmamıştır.

TCL ve Skyworth firmalarının, soruşturma merciine gizlilik kaydıyla iletilen ve normal değer olarak kullanılan verilerin kendilerine açılması gerektiği yönünde talebi olmuştur. Konuya ilişkin olarak verileri sağlayan yerli üretici ile tekrar irtibata geçilerek vaki talep hakkındaki görüşüne başvurulmuştur. Mezkur yerli üreticinin verilerin açılmaması yönündeki gerekçeli ilave talebi makul bulunarak, verilerin talep olunduğu gibi gizli tutulmasına karar verilmiştir.

İhraç fiyatı

Madde 10- Skyworth ve TCL firmalarının beyan ettiği ihraç fiyatı ile ithal faturasında yer alan fiyatlar arasında uyuşmazlık tespit edilmiş ve söz konusu durumun ihracatçı firmalar tarafından iletilen ihraç değerlerinin güvenirliliği üzerinde şüphe yarattığı ilgili firmalara bildirilerek, konuya ilişkin açıklama yapma imkanı tanınmış ve değerlerin güvenirliliğini ispata dönük ilave bilgi-belge talebinde bulunulmuş, aksi takdirde beyan olunan ihraç değerleri red olunarak eldeki verilere göre işlem yapılabileceği bildirilmiştir. TCL firması cevabında, nihai bildirim sonrasındaki iddiasının aksine, talep olunan ödemeye ilişkin banka tahsil makbuzlarından hiçbirini ve gümrük çıkış beyannamelerinden de önemli bir kısmını, “söz konusu belgelerin Hong Kong’da özel bir odada bulunduğu ve bulunmasının ciddi zaman gerektiren bir iş olduğu, bununla birlikte firma çalışanlarının belgeleri bulmak için yoğun bir şekilde çalışmakta olduğu” gibi gerekçelerle soruşturma boyunca sağlamamıştır. Öte yandan, aynı şekilde Skyworth firması da herhangi bir gerekçe göstermeksizin söz konusu belgeleri önemli oranda eksik ve kullanıma elverişsiz şekilde iletmiş, üretici grup firmasının Hong Kong’lu grup şirketine kestiği faturaları “saklanmadığı” gerekçesiyle sağlamamış, ihraç işleminde aracılık yapan kimi firmalarla olası ilişkilerinin tespitine mani olacak şekilde, ilave soru formu ile kendisine yöneltilen bu kapsamdaki soruyu da yanıtsız bırakmıştır.

Yukarıda belirtilen nedenlerle, ihraç fiyatı olarak ürünün Türkiye’ye ithalatında kullanılan ithalatçılarca beyan olunan tüm faturalarda yer alan değerlerin alınması yoluna gidilmiştir.

İhracatçı/üretici ÇHC firmalarınca, nihai bildirim sonrasında daha yüksek sayıda ürün tipi ihraç olunmasına karşın, hesaplamalarda daha az sayıda ürün tipinin yer aldığının görüldüğü, ürün tipi miktarlarının da daha düşük düzeyde bulunduğu, ürün kodlarının ise hiçbirinin firma tarafından sağlanan ürün kodları ile uyuşmadığının anlaşıldığı ifade olunmuştur. Yukarıda belirtildiği üzere, bahse konu firmalar tarafından ihraç olunduğu tespit olunan ve ithalatçılar tarafından beyan edilen tüm işlemler ihracatçı faturalarıyla eşleştirilerek hesaplamada dikkate alınmış, bu suretle mümkün olan tüm veriler derlenerek ihraç fiyatının tespitinde eldeki en iyi verilerin kullanılması yoluna gidilmiştir. Bu itibarla, ÇHC Makine ve Elektronik Ürünleri Odasının ithalatçı faturalarının esas alınması ile diğer ihracatçıların verilerinin TCL ve Skyworth damping marjı hesabında kullanılmış olabileceği iddiası da geçerli bulunmamaktadır.

İhraç fiyatının fabrika çıkış aşamasına getirilmesinde, banka masrafları, gümrük ve liman yükleme-boşaltma giderleri, komisyon masrafı gibi sair giderler için üretici/ihracatçı firmalar tarafından elverişli veri sağlanmayan durumlarda eldeki veriler kullanılarak ayarlama yapılmıştır.

Fiyat karşılaştırması

Madde 11- Adil bir karşılaştırmanın yapılabilmesini teminen normal değer ile ihraç fiyatı aynı aşamada (fabrika çıkış aşaması) karşılaştırılmıştır.

Damping marjı

Madde 12- Yönetmelik’in 11 inci maddesi hükmü çerçevesinde damping marjı, normal değer ve ihraç fiyatının ağırlıklı ortalamalarının karşılaştırılması suretiyle hesaplanmıştır.

Bu çerçevede, damping marjı TCL firması için %57, Skyworth firması için ise %89 oranında hesaplanmıştır.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Zarara İlişkin Belirlemeler

BİRİNCİ BÖLÜM

Dampingli İthalat

Maddenin genel ithalatı

Madde 13- Maddenin genel ithalatı, 2000 yılındaki 500.470 adetlik düzeyinden 2001 yılında 168.744 adete gerilemiş, 2002 yılında 317.244 adete yükselirken, 2003’te ise 418.716 adet düzeyinde gerçekleşmiştir. Genel ithalatın 2000 yılı ile SD arasında miktar bazında (adet) %16 oranında düştüğü, anılan dönemdeki değer azalışının ise %43 oranında olduğu görülmektedir.

Maddenin soruşturma konusu ülkeden ithalatı

Madde 14- Maddenin ÇHC’den ithalatı, 2000 yılında 54.206 adet iken 2001 yılında 21.087 adet düzeyine gerilemiş, 2002 yılı ve SD’de büyük oranda artarak sırasıyla 116.240 ve 294.447 adet olarak gerçekleşmiştir. Soruşturma konusu ülkeden ithalatın 2000 yılı ile SD arasında miktar bazında %443, değer bazında ise %494 oranında artış kaydettiği görülmektedir. Maddenin ÇHC’den ithalatının toplam ithalat içindeki payı 2000 yılında %11 iken, 2001 yılında %12,5’e, 2002 yılında %37’ye ve SD’de %70’e yükselmiştir.

Maddenin üçüncü ülkelerden ithalatı

Madde 15- Maddenin üçüncü ülkelerden ithalatı, 2000 yılı ile SD arasında sırasıyla 446.264, 147.657, 200.824 ve 124.269 adet düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu veriler maddenin üçüncü ülkelerden ithalatının toplam ithalat içindeki payının 2000 yılında %89 iken, 2001 yılında %88’e, 2002 yılında %63’e ve SD’de %30’a gerilediğine işaret etmektedir.

2000 yılı ile SD arasında üçüncü ülkelerden ithalat, miktar bazında %72 oranında, değer bazında ise %58 oranında azalmıştır.

Dampingli ithalatın pazar payındaki değişim

Madde 16- Soruşturma konusu ürünün toplam tüketimi endeks olarak 2000 yılında 100 iken 2001 yılında yaşanan ekonomik krizin etkisiyle 51’e gerilemiş, 2002 yılında 63’e yükselmiş, SD’de ise 113 düzeyinde gerçekleşmiştir.

2000-SD döneminde ÇHC’nin pazar payı reel endeksi 2000 yılında 100’den 2001’de 76’ya gerilemiş, 2002’de 340, SD’de ise 482’ye yükselmiş, buna karşılık aynı dönemde yerli üretim dalının pazar payı ise sırasıyla 100, 122, 99 ve 90 düzeyinde gerçekleşmiştir.

Dampingli ithalatın yerli üretici fiyatları üzerindeki etkisi

Madde 17- ÇHC menşeli ithalatın gümrük vergisi ve diğer gümrükleme masrafları dahil Türkiye piyasasına giriş fiyatları, yerli üretim dalının fabrika çıkış aşamasındaki satış fiyatları ile mukayese edilmiş ve dampingli ithalatın fiyatının yerli üretim dalının fiyatının önemli ölçüde altında kaldığı tespit edilmiştir. Bu çerçevede yapılan hesaplamalarda, SD’de fiyat kırılması TCL firması için %37, Skyworth firması için %77 oranında bulunmuştur.

İKİNCİ BÖLÜM

Yerli Üretim Dalının Durumu

Yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri

Madde 18- Dampingli ithalatın yerli üretim dalı üzerindeki etkisinin belirlenmesinde, şikayet sahibi Vestel, Beko ve Profilo firmalarının soruşturma konusu ürünlere ilişkin verileri esas alınmıştır.

Renkli TV’lere ilişkin üretici olduğu iddia edilen firmalardan beşi Yönetmelik’in 18 inci maddesi çerçevesinde, SD’de önemli miktarda soruşturma konusu ürün ithalatı yaptığı tespit olunduğundan yerli üretim dalı tanımı dışında tutulmuş, kendilerine soru formu iletilen diğer 11 yerli firmadan ise zarar incelemesinde kullanıma elverişli herhangi bir cevap alınamamıştır.

Yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinin sağlıklı bir şekilde incelenmesi amacıyla Türk Lirası bazındaki veriler için yıllık ortalama Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) kullanılarak enflasyondan arındırılmış gerçel değerler kullanılmıştır.

Yerli üretim dalının satışlarında ihracat büyük yer tutmakta olup, bu itibarla temel ekonomik göstergelerin incelenmesinde (maliyetler dahil) veriler ayrıştırılabildiği ölçüde iç piyasadaki faaliyete ilişkin verilerin esas alınması yoluna gidilmiştir. Dampingli ithalatın yerli üretici fiyatları üzerindeki etkisi ve yerli üretim dalının benzer ürüne ilişkin göstergelerinde yol açtığı etkiler, doğası gereği iç pazarda yaşanan rekabet çerçevesinde ortaya çıkmakta olup, üçüncü pazarlardaki satış ve kârlılığın incelemeye dahil edilmesi, üretimini çok büyük oranda ihraç eden bir üretim dalı için dampingli ithalatın yarattığı etkinin doğru olarak tespitini imkansız hale getirecektir. Bu itibarla, ilgili tarafların ihraç satışlarının ve kârlılığının da satış ve kârlılık incelenmesine dahil edilmesi yönündeki talebi makul bulunmamıştır.

a) Üretim

Yerli üretim dalının, ilgili üründe, 2000 yılında 100 olan üretim miktar endeksi 2001 yılında 92, 2002’de 142 ve SD’de 174 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu artışın tamamına yakının yerli üretim dalı ihracatından kaynaklandığı görülmektedir.

b) İç piyasa satışları

Yerli üretim dalının, ilgili üründe, 2000 yılında 100 olan yurtiçi satış miktar endeksi, 2001-SD arasında sırasıyla 63, 63 ve 102 olmuştur. Aynı dönemde satış hasılatı ise gerçel olarak 2000’de 100 kabul edildiğinde 2001’de 63, 2002’de 56, 2003’de 85 düzeyinde gerçekleşmiştir.

c) İhracat

Yerli üretim dalının, ilgili üründe, 2000 yılında 100 olan ihracat miktar endeksi, 2001’de 99, 2002’de 159 ve SD’de 188 olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde satış hasılatı ise gerçel olarak 2000’de 100 kabul edildiğinde 2001’de 133, 2002’de 176, 2003’de 167 düzeyinde gerçekleşmiştir.

d) Pazar payı

Yerli üretim dalının, ilgili üründe, yurtiçi pazar payı endeksi 2000 yılında 100 iken, 2001’de 122’ye yükselmiş, 2002’de 99 ve SD’de 90 düzeyine gerilemiştir.

e) Stoklar

Yerli üretim dalının, ilgili üründe, 2000 yılında 100 alınan stok düzeyi endeksi, 2001’de 54’e gerilemiş, 2002 ve SD’de ise sırasıyla 154 ve 149 düzeyinde gerçekleşmiştir.

f) Kapasite ve kapasite kullanım oranı (KKO)

Yerli üretim dalının, ilgili üründe, 2000’de 100 olarak alınan kapasite endeksi 2001, 2002 ve SD’de sırasıyla 121, 145 ve 169 olmuştur. Kapasite kullanım oranı da 2000’de %83 iken 2001’de %62, 2002’de %81 ve SD’de %85 düzeyinde gerçekleşmiştir.

g) İstihdam

Yerli üretim dalının, ilgili üründe çalışan işçi sayısı endeks olarak 2000’de 100 iken, 2001’de 89’a gerilemiş, 2002 ve SD’de ise 123 ve 136 olmuştur. İdari personel sayısı ise yine 2000’de 100 kabul edildiğinde 2001’de 82, 2002’de 85, SD’de ise 93 olarak gerçekleşmiştir.

h) Ücretler

Yerli üretim dalının, ilgili ürün üretiminde çalışan işçilerinin toplam ücret endeksi 2000-SD arasında sırasıyla 100, 86, 77 ve 77 düzeyinde gerçekleşmiştir.

i) Verimlilik

Yerli üretim dalının, ilgili ürün üretiminde çalışan işçi başına verimlilik endeksinin 2000-SD arasında düzenli olarak artış kaydettiği görülmektedir. 2000 yılında 100 olan verimlilik endeksi 2001’de 102, 2002’de 115 ve SD’de 128 olmuştur.

j) Yurtiçi fiyatlar

Yerli üretim dalının, ilgili üründe, ağırlıklı ortalama yurtiçi birim satış fiyatı endeksi 2000 ve 2001 yıllarında 100 iken, 2002’de 89’a, SD’de ise 83’e gerilemiştir.

k) Maliyetler

Yerli üretim dalının, ilgili üründe, ağırlıklı ortalama birim ticari maliyet endeksi 2000 yılında 100 alındığında 2001’de 114’e yükselmiş, 2002’de 99’a ve SD’de 83’e gerilemiştir.

l) Kârlılık

Yerli üretim dalının ilgili ürüne ilişkin toplam kârlılığı 2000’de 100 olarak kabul edildiğinde, 2001 ve 2002’de 10 ve 16 düzeyinde gerçekleşmiş, SD’de ise 84 olmuştur. Birim kârlılık endeksi ise 2000 yılında 100 iken 2001’de 16, 2002’de 25 ve SD’de 83 olarak gerçekleşmiştir.

m) Nakit akışı

Yerli üretim dalının nakit akışı endeksi 2000 yılında 100 iken, 2001’de 44, 2002’de 57 ve SD’de 107 olmuştur.

n) Özkaynakların kârlılığı ve yatırım hasılatı

Yerli üretim dalının, 2000 yılı itibariyle 100 kabul edilen özkaynak kârlılığı (Kâr/Özkaynak) endeksi 2001 ve 2002’de 14 ve 19, SD’de ise 79 olarak gerçekleşmiştir. Yatırım hasılatı (Kâr/Aktif Toplamı) endeksine bakıldığında ise 2000 yılında 100 iken 2001 ve 2002’de 9 ve 13, SD’de ise 71 düzeyinde gerçekleştiği görülmüştür.

o) Büyüme

Yerli üretim dalının aktif büyüklüğü gerçel olarak 2000 yılında 100 iken 2001’de 106’ya, 2002’de 121’e yükselmiş, SD’de ise 118 olmuştur.

p) Sermaye artışı

Yerli üretim dalının 2000 yılında 100 olan öz sermaye endeksi, 2001’de 70 2002’de 80 ve SD’de 107 düzeyinde gerçekleşmiştir.

r) Yatırımlardaki artış

Yerli üretim dalının ilgili üründeki tevsi yatırımları ile yenileme yatırımları endeks olarak 2000 yılında 100 iken 2001’de sırasıyla 60 ve 98; 2002’de 99 ve 151; SD’de ise 116 ve 145 olarak gerçekleşmiştir.

s) Damping marjının büyüklüğü

Damping marjının önemli oranlarda olduğu tespit olunmuştur.

Yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinin değerlendirilmesi

Madde 19- Yerli üretim dalının, 2000-SD arasında yukarıda bahse konu ekonomik göstergelerinin incelenmesi sonucunda;

a) Piyasa talebindeki %13’lük genişlemeye karşın yurtiçi satışlardaki artışın ancak %2 düzeyinde kaldığı, yurtiçi satışlardaki düşük oranlı da olsa bahse konu artışa karşın, yüksek oranlı fiyat kırılması içeren dampingli ithalatın yarattığı fiyat baskısı nedeniyle satış hasılatının önemli ölçüde gerilediği,

b) Soruşturma konusu ülkenin piyasa payındaki yüksek artışa karşın, yerli üretim dalının pazar payı kaybına uğradığı,

c) Maliyetlerindeki düşüşe rağmen yurtiçi satış fiyatlarının önemli ölçüde gerilemesi neticesinde 2000-SD arasında yerli üretim dalının toplam ve birim yurtiçi satış kârlılığında ciddi oranda düşüş yaşandığı,

tespit edilmiştir.

Yapılan incelemede, üretim miktarı, kapasite, kapasite kullanım oranı, yenileme, tevsi yatırımları, istihdam gibi göstergelerde yaşanan gelişmelerin iç pazardan bağımsız ihracat ağırlıklı çalışan sektörün ihraç pazarlarındaki gelişmelerden kaynaklandığı anlaşılmıştır.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Dampingli İthalat ile Zarar Arasındaki Nedenselliğe İlişkin Belirlemeler

Dampingli ithalatın etkisi

Madde 20- Zarar inceleme döneminde soruşturma konusu ürünün ÇHC’den ithalatının, 2000 yılına göre SD’de mutlak ve nisbi olarak büyük oranda arttığı, ÇHC’den yapılan ithalatta fiyatların, ortalama ithal fiyatlarının ve yerli üretim dalının fiyatlarının altında kaldığı tespit edilmiştir. Aynı dönemde yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinde yukarıda değinilen olumsuzluklar tespit edilmiştir. Dampingli ithalatın fiyatlarının yerli üretim dalının fiyatlarını kırması ve dampingli ithalattaki artış eğilimi ile yerli üretim dalında görülen olumsuz gelişmelerin eş zamanlı olarak ortaya çıkması nedeniyle dampingli ithalat ile yerli üretim dalı üzerinde oluşan zarar arasında illiyet bağı olduğu sonucuna varılmıştır.

Diğer unsurların etkisi

Madde 21- İlgili taraflarca nihai bildirim sonrası aşağıdaki unsurların da zarar üzerinde etkisi olduğu iddia olunmuş, bahse konu unsurların zarar üzerindeki olası etkisi Yönetmelik’in 17 nci maddesi hükümleri uyarınca detaylı olarak incelenmiştir:

a) 2001 yılında ortaya çıkan ekonomik kriz

İlgili tarafların iddiası doğrultusunda, 2001 yılında ortaya çıkan ekonomik kriz mercek altına alınmış, olası etkilerinin SD’ye kadar uzanarak zarar üzerinde etkisi olup olmadığı incelenmiştir.

Buna göre, 2001 yılında yaşanan ekonomik krizin soruşturma konusu ürün tüketimi üzerinde olumsuz etkisini göstererek tüketimin yaklaşık %50 oranında azalmasına yol açtığı, 2002 yılında toparlanmaya başlayan iç pazarda talebin, 2002 yılına göre SD’de ise ülke ekonomisinde görülen genel iyileşmeye paralel ancak ekonomideki büyümenin çok üzerinde, %78 oranında artış kaydettiği tespit olunmuştur. Öte yandan, SD’de tüketimdeki bu artışa ve dampingli ithalatın baskısıyla fiyatlarını önemli ölçüde aşağı çekmiş olmasına karşın yerli üretim dalının üçüncü ülkelerle birlikte pazar kaybına uğramış olması, zarar ile soruşturma konusu ülkeden yapılan dampingli ithalat arasında doğrudan bir illiyet bağına işaret etmekte, ilgili taraflarca iddia edildiğinin aksine makro ekonomik göstergelerde kriz yılı 2001 ile SD arasında yaşanan olumlu gelişmelere karşın ve söz konusu olumlu gelişmelerin tersine ortaya çıkan zarar üzerinde dampingli ithalatın doğrudan etken unsur olduğunu ortaya koymaktadır.

Yerli üretim dalının kriz yılı olan 2001’de büyük ölçüde artış gösteren finansal maliyetlerinin, 2001-SD arasında çok büyük çapta gerileme kaydetmiş olması bu sonucu destekleyici bir unsur olarak ortaya çıkmaktadır.

b) Pazar payı, fiyatlar ve rekabet

İlgili taraflarca nihai bildirim sonrası genel ithalatın azaldığı, dolayısıyla yerli üretim dalının piyasa payındaki azalmanın ÇHC’den artan ithalattan değil, diğer yerli üreticilerden kaynaklandığı, yerli üretim dalı fiyatlarındaki düşüşün de ÇHC menşeli dampingli ithalattan değil, yerli üreticilerin kendi aralarındaki rekabet, makro ekonomik gelişmeler, tüketici tercihlerinde ve teknolojide meydana gelen değişimler gibi diğer nedenlerle ortaya çıktığı iddia olunmuştur.

Konuya ilişkin yapılan incelemede, diğer üretici satışlarının 2000-SD arasında artış kaydederek pazar payını artırdığı, zarar inceleme döneminde piyasaya yeni girmeye başlayan yeni teknoloji TV tiplerinin tüplü televizyon fiyat gelişimi üzerindeki etkisinin gerek fiyatlandırması gerek anılan dönemde piyasadaki düşük payı nedeniyle iddia edildiğinin aksine ancak düşük düzeyde bulunduğu, bununla birlikte söz konusu unsurların aynı dönemde %500’e yakın oranda piyasa payını artırdığı tespit olunan dampingli ithalatın, bilhassa yerli üretim dalı fiyatlarını yüksek oranlarda kırdığı dikkate alınarak, yerli üretim dalının piyasa payı ve aynı gerekçeyle fiyatları üzerinde olumsuz etkisi bulunduğu gerçeğini ortadan kaldırmadığı değerlendirilmiştir.

Diğer taraftan, yine ilgili taraflarca, kalite, pazarlama kanalları, tüketici algılaması ve tercihleri açısından yerli üretim ile dampingli ithalatın doğrudan rakip olmadığı, yerli üretici markasını taşıyan ürünü almak isteyen bir tüketicinin, fiyatı düşük de olsa hiçbir şekilde dampingli ithalatı tercih etmeyeceği iddia olunmuştur. Yerli ürün ile dampingli ithalat arasındaki fiyatın bir rekabet unsuru olmadığı anlamına gelen ve nesnel temellere dayandırılmamış olan iddianın, gerek dampingli ithalatın, yerli üretim dalının piyasa payının yanında, önemli ölçüde markalı ürünleri içerdiği bilinen diğer ülkelerden ithalat aleyhine de pazar payını büyük oranda artırmış olması, gerek ürünün ilk alıcısı konumundaki ithalatçılardan alınan cevaplarda, yerli ürün ile dampingli ithalat arasında rekabetin çok büyük oranda fiyat üzerinde odaklandığının vurgulanması nedenleriyle geçerlilik taşımadığı değerlendirilmiştir. Öte yandan yapılan incelemede, herhalükarda yerli üretim dalının tek bir pazarlama kanalıyla değil farklı dağıtım ağları yoluyla faaliyet göstermekte olduğu ve ayrıca pazarlama kanalları arasında rekabet bulunmayacağı yönündeki iddianın da yukarıda belirtilen gerekçelerin de etkisiyle geçersiz olduğu anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen iddia ve değerlendirmeler çerçevesinde, bahse konu hususların, dampingli ithalat ile yerli üretim dalı üzerindeki zarar arasında mevcut olan illiyet bağını ortadan kaldırmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, şikayet sahibi üreticiler dışındaki yerli üretimin %80’inden fazlasının tek bir firma tarafından gerçekleştirildiği, 2004 yılı içinde tasfiye olduğu belirlenen firmaya ilişkin temin olunabilen bilgilerden üretiminin, soruşturma kapsamına dahil olan SKD montajı şeklinde olduğu ve üretimde kullandığı demonte parçaların farklı partiler halinde soruşturma konusu ülkeden temin olunduğu anlaşılmaktadır. Gerek soruşturma sırasında elde edilen bilgilerden gerek soruşturmanın açılması sonrasında ithalatın gelişiminin incelenmesinden, ÇHC menşeli parçaların ayrı partiler halinde ithal olunarak basit işçilikle yurtiçinde monte edilmekte olduğu ve bu uygulamanın soruşturma açılması ile birlikte artış kaydettiği anlaşılmaktadır.

BEŞİNCİ KISIM

Sonuç

Karar

Madde 22- Soruşturma sonucunda dampingin, yerli üretim dalında zararın ve her ikisi arasında illiyet bağının mevcut olduğu tespit edildiğinden, İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu’nun kararı ve Bakan’ın onayı ile aşağıda tanımı ve menşe ülkesi belirtilen eşyanın Türkiye’ye ithalatında karşılarında gösterilen oranda dampinge karşı vergi yürürlüğe konulmuştur.

Uygulama

Madde 23- Gümrük idareleri, Karar maddesinde gümrük tarife istatistik pozisyon numarası, tanımı ve menşe ülkesi belirtilen eşyanın ithalatında, karşılarında gösterilen oranlarda dampinge karşı vergiyi tahsil ederler.

Yürürlük

Madde 24- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 25- Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan yürütür.