T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü
Sayı :68326374-641.03.01
Konu :4733 Sayılı Kanun Kapsamında El
Konulan Eşya Hk.
11.10.2018 / 37917789 yazıda atıf yapılmıştır
20.09.2018 / 37348591
DAĞITIM YERLERİNE
Genel Müdürlüğümüze taşra idarelerimizden intikal eden bazı olaylarda, 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun'a muhalefet dolayısıyla elkonulan eşyanın Adli Makamlarca Gümrük İdarelerine teslim edilerek, söz konusu idareler bünyesinde yer alan kaçak eşya ambarlarında muhafazasının talep edildiği bildirilmektedir.
Malumları olduğu üzere, kaçak şüphesiyle el konulan eşyanın muhafazası 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nun 11 inci maddesinde düzenlenmiş olup, mezkur maddenin birinci fıkrasında kaçak şüphesiyle elkonulan eşyanın gümrük idaresine teslim edileceği, ikinci fıkrasında ise gümrük idaresi tarafından kaçak eşyanın muhafazası için gerekli görülen yerlerde depo temin edileceği hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında düzenlenmiş bulunan, "ticari amaç olmaksızın, kendi ürettiği ürünleri kullanarak şahsi tüketimi için elli kilogramı aşmayan sarmalık kıyılmış tütün elde edenler veya üçyüzelli litreyi aşmayan fermente alkollü içki imal edenler haricinde, Tarım ve Orman Bakanlığından tesis kurma ve faaliyet izni almadan; tütün işlemek veya tütün mamulleri, etil alkol, metanol ya da alkollü içki üretmek üzere fabrika, tesis veya imalathane kurmak ve işletmek" fiilleri Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında yer alan fiillerden olmadığından, bahse konu fiillerin tespiti neticesi el konulan eşya da kaçak eşya addedilmemektedir.
Bu itibarla, gümrük idarelerinin 4733 sayılı Kanun kapsamında el konulan eşyanın teslim alınması konusunda yükümlülükleri bulunmadığı yönündeki Genel Müdürlüğümüz değerlendirmesi Adalet Bakanlığına iletilerek, konuya ilişkin görüş talep edilmiş ve adı geçen Bakanlığın bir örneği ekte yer alan 14.09.2018 tarihli ve 63379 sayılı yazılarında;
1- 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki fiillerin 5607 sayılı Kanunda yer alan kaçakçılık suçlarından olmadığı gibi, bu Kanun kapsamında el konulan eşyanın da kaçak eşya niteliğinde bulunmadığı,
2- Gümrük idarelerinin 5607 sayılı Kanunun 11 inci maddesi uyarınca, bu Kanunun kapsamında ve kaçak şüphesiyle el konulan eşyaları teslim alma yükümlülüğünün bulunduğu,
3- Gümrük idarelerinin, 4733 sayılı Kanun uyarınca el konulan eşyaların gümrük idarelerince teslim alınmasına dair herhangi bir düzenleme bulunmaması ve bu Kanuna göre el konulan eşyanın kaçak eşya niteliğinde olmaması karşısında, el konulan eşyaları teslim almak zorunluluğunun bulunmadığının değerlendirildiği iletilmiştir.
Sonuç olarak, 4733 sayılı Kanun uyarınca el konulan eşyalarla ilgili olarak Adalet Bakanlığı görüşü doğrultusunda işlem yapılması ile bundan sonraki dönemde konuya ilişkin ortaya çıkabilecek anlaşmazlıklarla ilgili olarak Genel Müdürlüğümüze bilgi verilmesi hususunda bilgi ve gereğini rica ederim.
Hasan Oktay DUYGUN
Bakan a.
Daire Başkanı
Ek :Yazı örn. (1 ad.)
Dağıtım :Tüm Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerine
ADALET BAKANLIĞI
Ceza İşleri Genel Müdürlüğü
Sayı :19120602-045-02-0545-2018-E. 1298/63379 14/09/2018
Konu :4733 Sayılı Kanun Kapsamında
El Konulan Eşya
TİCARET BAKANLIĞINA
(Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü)
İlgi :13/07/2018 tarihli ve 68326374-641.03.01 sayılı yazı.
4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanuna muhalefetten dolayı el konulan eşyanın adli makamlarca gümrük idarelerine teslim edilerek, söz konusu idareler bünyesinde yer alan kaçak eşya ambarlarında muhafazasının talep edildiği, anılan Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan fiillerin Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamındaki fiillerden olmadığı, dolayısıyla bu Kanuna göre el konulan eşyanın da kaçak eşya sayılamayacağı belirtilerek, gümrük idarelerinin 4733 sayılı Kanun kapsamında el konulan eşyayı teslim alma yükümlülüklerinin bulunup bulmadığı hususunda görüş talebini içeren ilgi yazı ve eki incelendi.
Bilindiği üzere,
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun,
Kaçakçılık suçları kenar başlıklı üçüncü maddesinde; (Değişik: 28/3/2013-6455/54 md.) (1) Eşyayı, gümrük işlemlerine tabi tutmaksızın ülkeye sokan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Eşyanın, gümrük kapıları dışından ülkeye sokulması halinde, verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar artırılır.
(2) Eşyayı, aldatıcı işlem ve davranışlarla gümrük vergileri kısmen veya tamamen ödenmeksizin ülkeye sokan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(3) Transit rejimi çerçevesinde taşman serbest dolaşımda bulunmayan eşyayı, rejim hükümlerine aykırı olarak gümrük bölgesinde bırakan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(4) Belli bir amaç için kullanılmak veya işlenmek üzere ülkeye geçici ithalat ve dahilde işleme rejimi çerçevesinde getirilen eşyayı, hile ile yurt dışına çıkarmış gibi işlem yapan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(5) Birinci ila dördüncü fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesine iştirak etmeksizin, bunların konusunu oluşturan eşyayı, bu özelliğini bilerek ve ticarî amaçla satın alan, satışa arz eden, satan, taşıyan veya saklayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(6) Özel kanunları gereğince gümrük vergilerinden kısmen veya tamamen muaf olarak ithal edilen eşyayı, ithal amacı dışında başka bir kullanıma tahsis eden, satan veya devreden ya da bu özelliğini bilerek satın alan veya kabul eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(7) İthali kanun gereği yasak olan eşyayı ülkeye sokan kişi, fiil daha ağır bir cezayı gerektiren suç oluşturmadığı takdirde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. İthali yasak eşyayı, bu özelliğini bilerek satın alan, satışa arz eden, satan, taşıyan veya saklayan kişi, aynı ceza ile cezalandırılır.
(8) İhracı kanun gereği yasak olan eşyayı ülkeden çıkaran kişi, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(9) İlgili kanun hükümlerine göre teşvik, sübvansiyon veya parasal iadelerden yararlanmak amacıyla ihracat gerçekleşmediği hâlde gerçekleşmiş gibi gösteren ya da gerçekleştirilen ihracata konu malın cins, miktar, evsaf veya fiyatını değişik gösteren kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Beyanname ve eki belgelerde gösterilen ile gerçekte ihraç edilen eşya arasında yüzde onu aşmayan bir fark bulunması halinde, sadece 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu hükümlerine göre işlem yapılır.
(10) Kaçakçılık suçunun konusunu oluşturan eşyanın akaryakıt ile tütün, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler olması halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek cezalar yarısından iki katma kadar artırılır, ancak bu fıkranın uygulanması suretiyle verilecek ceza üç yıldan az olamaz.
…
(16) Tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretlerin taklitlerini imal eden veya ülkeye sokanlar ile bunları bilerek bulunduran, nakleden, satan ya da kullananlar üç yıldan altı yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(17) Tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretleri; ilgili mevzuatta belirlenen şekilde temin etmesine rağmen belirlenen ürünlerde kullanmaksızın bedelli veya bedelsiz olarak yayanlar, bunları alma veya kullanma hakkı olmadığı halde sahte evrak veya dokümanlarla veya herhangi bir biçimde ilgili kurum ve kuruluşları yanıltarak temin edenler, bunları taklit veya tahrif ederek ya da konulduğu üründen kaldırarak, değiştirerek ya da her ne suretle olursa olsun tedarik ederek amacı dışında kullananlar üç yıldan altı yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(18) (Değişik: 18/6/2014-6545/89 md.) Ambalajlarında bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaret bulunmayan ya da taklit veya yanıltıcı bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretleri taşıyan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkileri;
a) Ticari amaçla üreten, bulunduran veya nakleden,
b) Satışa arz eden veya satan,
c) Bu özelliğini bilerek ve ticari amaçla satın alan,
kişi üç yıldan altı yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Ancak, tütün mamullerinin etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin kaçak olarak yurda sokulduğunun anlaşılması hâlinde, onuncu fıkra hükmüne istinaden cezaya hükmolunur.
(19) (Mülga: 18/6/2014-6545/89 md.)
(20) (Mülga: 18/6/2014-6545/89 md.; Yeniden düzenleme: 28/11/2017-7061/93 md.)
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumundan yetki belgesi almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapanlar ile ticari amaçla; makaron veya yaprak sigara kâğıdını, içine kıyılmış tütün, parçalanmış tütün ya da tütün harici herhangi bir madde doldurulmuş olarak satanlara, satışa arz edenlere, bulunduran ve nakledenlere üç yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir.
(21) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiiller, teşebbüs aşamasında kalmış olsa bile, tamamlanmış gibi cezalandırılır.
(22) (Ek: 18/6/2014-6545/89 md.) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan suçların konusunu oluşturan eşyanın değerinin fahiş olması hâlinde, verilecek cezalar yarısından bir katına kadar artırılır."
"Arama ve elkoyma" kenar başlıklı 9 uncu maddesinde; "(1) Kaçak eşya, her türlü silâh, mühimmat, patlayıcı ve uyuşturucu maddelerin bulunduğundan şüphe edilen her türlü kap, ambalaj veya taşımaya yarayan diğer araçlar ile kişilerin üzerlerinde yapılacak arama ve elkoymalar, 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca yerine getirilir.
(2) Gümrük salonları ve gümrük kapılarında kaçak eşya sakladığından kuşkulanılan kişilerin üzeri, eşyası, yükleri ve araçları gümrük kontrolü amacıyla gümrük görevlilerince aranabilir. Yapılan arama sonucunda tespit edilen kaçak eşyaya derhal elkonulur.
(3) Gümrük bölgesine, Gümrük Kanunu gereğince belirlenen kapı ve yollardan başka yerlerden girmek, çıkmak veya geçmek yasaktır. Bu yerlerde rastlanacak kişi ve her nevi taşıma araçları yetkili memurlar tarafından durdurulur ve kişilerin eşya, yük ve üzerleri ile varsa taşıma araçları aranır. Yapılan arama sonucunda tespit edilen kaçak eşyaya derhal elkonulur."
"Elkonulan eşyanın muhafazası" kenar başlıklı 11 inci maddesinde; (1) Kaçak şüphesiyle elkonulan eşya ile 10 uncu maddenin ikinci fıkrası gereğince alıkonulan her türlü taşıt ve araç; miktarı, cinsi, markası, tipi, modeli, seri numarası gibi eşyanın ayırıcı özelliklerini gösterir bir tutanakla gümrük idaresine teslim edilir.
(2) Gümrük idaresi, kaçak eşya ve taşıtların muhafazası için gerekli görülen yerlerde depo temin eder.
(3) 10 uncu maddenin ikinci fıkrası hükümlerine göre alıkonularak gümrük idaresine teslim edilen deniz taşıtları, teminatla teslim alınmaması halinde, muhafaza ve zorunlu bakım giderleri sahiplerince ya da donatanlarınca karşılanmak üzere gümrük idaresince belirlenen liman işletme müdürlüğüne teslim edilir. Masraflar, sahiplerince ya da donatanlarınca karşılandığı sürece, taşıtın tasfiyesi yoluna gidilmez.
(4) (Değişik: 28/3/2013-6455/56 md.) Muhafazası özel tesis ve tertibatı gerektiren veya gümrük idaresinin depolama kapasitesini aşan eşya, özelliklerine göre doğrudan ilgili idarelere, bunun mümkün olmaması halinde büyükşehirler dahil ilçelerde kaymakam, illerde valinin uygun göreceği yerlere konulur.
(5) (Değişik: 28/3/2013-6455/56 md.) Bu Kanun uyarınca el konulan ve ambalajlarında kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaret bulunmayan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerden el koyan idarelerce numune alınır, numune dışındaki kısım tutanağa bağlanarak imha edilir. İmha tutanağı ile numune en yakın gümrük idaresine teslim edilir.
…”
4733 Sayılı Tütün, Tütün Mamulleri Ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanunun,
"Cezai hükümler" kenar başlıklı 8 inci maddesinde: "(Değişik: 3/4/2008-5752/3 md.) Ticari amaç olmaksızın, kendi ürettiği ürünleri kullanarak şahsi tüketimi için elli kilogramı aşmayan sarmalık kıyılmış tütün elde eden veya üçyüzelli litreyi aşmayan fermente alkollü içki imal edenler haricinde, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından tesis kurma ve faaliyet izni almadan; tütün işleyenler veya tütün mamulleri, etil alkol, metanol ya da alkollü içki üretmek üzere fabrika, tesis veya imalathane kuran ve işletenler bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarına aykırı hareket edenler ile tesislerinde izin verilen kategori dışında faaliyette bulunanlara da aynı ceza verilir."
Hükümleri yer almaktadır.
Görüldüğü üzere, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3 üncü maddesinin bir ilâ dokuzuncu fıkraları arasında, hangi eylemlerin kaçakçılık suçunu oluşturacağı açıklanmış ve ceza miktarları belirtilmiştir. Bu kapsamda, aynı maddenin onuncu fıkrasında; kaçakçılık suçunun konusunu oluşturan eşyanın akaryakıt ile tütün, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler olması hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek cezaların yarısından iki katına kadar arttırılacağı, ancak bu fıkranın uygulanması suretiyle verilecek cezanın üç yıldan az olamayacağı hüküm altına alınmıştır.
Aynı maddenin onaltıncı fıkrasında; tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretlerin taklitlerini imal eden veya ülkeye sokanlar ile bunları bilerek bulunduran, nakleden, satan ya da kullananlar, onyedinci fıkrada; bu işaretleri, ilgili mevzuatta belirlenen şekilde temin etmesine rağmen, belirlenen ürünlerde kullanmaksızın bedelli veya bedelsiz olarak yayanlar, bunları alma veya kullanma hakkı olmadığı hâlde sahte evrak veya dokümanlarla veya herhangi bir biçimde ilgili kurum ve kuruluşları yanıltarak temin edenler, bunları taklit veya tahrif ederek ya da konulduğu üründen kaldırarak, değiştirerek ya da her ne suretle olursa olsun tedarik ederek amacı dışında kullananlar ve onsekizinci fıkrada; bu veya benzeri işaretleri taşıyan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkileri, ticari amaçla üreten, bulunduran veya nakleden, satışa arz eden veya satan, bu özelliğini bilerek ve ticari amaçla satın alanlar hakkında cezai hükümlere yer verilmiştir.
Aynı maddenin yirminci fıkrasında da, tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumundan yetki belgesi almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapanlar ile ticari amaçla makron veya yaprak sigara içine kıyılmış tütün, parçalanmış tütün ya da tütün harici herhangi bir madde doldurarak satış yapan ve bulunduranlar ve nakledenler yönünden benzeri cezai düzenlemeler getirilmiştir.
Öte yandan, tütün ve alkollü içecekler ile ilgili 4733 sayılı Kanununda da cezai düzenlemeler bulunmaktadır. Anılan Kanunun "Cezai hükümler" başlıklı 8 inci maddesinin birinci fıkrasında; ticari amaç olmaksızın, kendi ürettiği ürünleri kullanarak şahsi tüketimi için elli kilogramı aşmayan sarmalık kıyılmış tütün elde eden veya üçyüzelli litreyi aşmayan fermente alkollü içki imal edenler haricinde, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından tesis kurma ve faaliyet izni almadan; tütün işleyenler veya tütün mamulleri etil alkol, metanol ya da alkollü içki üretmek üzere fabrika, tesis veya imalathane kuran ve işletenlerin bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılacağı, bu Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarına aykırı hareket edenler ile tesislerinde izin verilen kategori dışında faaliyette bulunanlara da aynı cezanın verileceği belirtilmiştir. Bu kapsamda, 4733 sayılı Kanun kapsamındaki fiillerin, 5607 sayılı Kanunda yer alan ve Kaçakçılık suçunu oluşturan fiiller arasında yer almadığı görülmektedir. Dolayısıyla, 4733 sayılı Kanun kapsamında el konulan ürünlerin kaçak eşya olarak kabul edilmesi de söz konusu değildir.
Diğer yandan, 5607 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin beşinci fıkrasında, bu Kanun uyarınca el konulan ve ambalajlarında kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaret bulunmayan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerden el koyan idarelerce numune alınacağına, numune dışındaki kışımın tutanağa bağlanarak imha edileceğine ve numunenin en yakın gümrük idaresine teslim edileceğine hükmedilmiştir. Söz konusu maddeden de anlaşılacağı üzere, gümrük idarelerinin 5607 sayılı Kanun uyarınca el konulan kaçak eşyayı teslim almak yükümlülükleri bulunmakta olup, 4733 sayılı Kanun açısından böyle bir yükümlülükleri bulunmamaktadır.
Bu itibarla;
1- 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasındaki fiillerin 5607 sayılı Kanunda yer alan kaçakçılık suçlarından olmadığı gibi, bu Kanun kapsamında el konulan eşyanın da kaçak eşya niteliğinde bulunmadığı,
2- Gümrük idarelerinin, 5607 sayılı Kanunun 11 inci maddesi uyarınca, bu Kanunun kapsamında ve kaçak şüphesiyle el konulan eşyaları teslim alma yükümlüğünün bulunduğu,
3- Gümrük idarelerinin 4733 sayılı Kanun uyarınca, el konulan eşyaların gümrük idarelerince teslim alınmasına dair herhangi bir düzenleme bulunmaması ve bu Kanuna göre el konulan eşyanın kaçak eşya niteliğinde olmaması karşısında, el konulan eşyaları teslim almak zorunluluğunun bulunmadığı,
Değerlendirilmektedir.
Bilgilerine arz ederim.
Aytekin SAKARYA
Hâkim
Bakan a.
Genel Müdür
