T.C.
BAŞBAKANLIK
Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü
Sayı :B.02.1.GÜM.0.06.10.00-170.01/1881
Konu :Atık ithalatı, ihracatı ve transit işlemleri
20.07.2010 / 16379 yazıda ilgi tutulmuştur
04.06.2012 / 12536 yazıda ilgi tutulmuştur
07.05.2009 / 10071
GÜMRÜK VE MUHAFAZA BAŞMÜDÜRÜLÜĞÜNE
Bilindiği üzere, Tehlikeli Atıkların Sınırötesi Taşınımının ve Bertarafının Kontrolüne ilişkin Basel Sözleşmesi 28 Aralık 1993 tarihli ve 3957 sayılı kanun ile onaylanması uygun bulunmuş olup 07.03.1997 tarihli ve 94/5419 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanarak, 15.05.1994 tarih ve 21935 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Söz konusu Sözleşme ve Çevre Kanunu esas alınarak tehlikeli atık yönetim sisteminin oluşturulması amacıyla “Tehlikeli Atıkların kontrolü Yönetmeliği” hazırlanmış ve 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu mevzuatın uygulanmasına ilişkin olarak atıkların ithalatı, ihracatı ve transitine ilişkin işlemlerin aşağıda açıklandığı şekilde yapılması uygun bulunmuştur.
Atık ithalatı işlemleri:
2009/3 sayılı “Çevre Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalatına Dair Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği” 31.12.2008 tarih ve 27097 (4.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de, 2009/23 sayılı “Çevre Korunması Yönünden Kontrol Altında tutulan Metal Hurdalara İlişkin Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği” 19.02.2009 tarih ve 27146 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Gerek 2009/3 sayılı Tebliğ ekinde yer alan atıkların (Ek-1-A) gerekse 2009/23 sayılı Tebliğ ekinde yer verilen metal hurdaların (Ek-1) Türkiye gümrük bölgesine girişinin yapılacağı sınır gümrük kapılarının Müsteşarlığımızca belirleneceği anılan Tebliğlerde hüküm altına alınmıştır.
Bu maksatla, Müsteşarlığımız tarafından 65 Seri No.lu gümrük Genel Tebliği (Gümrük İşlemleri) 31.12.2009 tarih ve 27097 (4.Mükerrer) sayılı resmi Gazete’de ve 69 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Gümrük İşlemleri) 25.03.2009 tarih ve 27180 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu gümrük Genel Tebliğlerinde belirtilen gümrük idareleri, 2009/3 ve 2009/23 sayılı Tebliğler kapsamı atık ve metal hurdaların Çevre ve Orman Bakanlığınca gerçekleştirilecek ithalat kontrollerinin yapılmasını müteakip Türkiye gümrük bölgesine giriş işlemlerinin gerçekleştirildiği sınır gümrük kapılar/Limalarıdır. Dolayısıyla, anılan sınır gümrük kapıları/limanlarında gerekli ithalat kontrolleri yapılarak Türkiye gümrük bölgesine girişi uygun görülen atık ve metal hurdaların, her türlü ithalat işlemini yapmaya yetkili herhangi bir gümrük idaresinde serbest dolaşımına giriş işlemlerinin yapılması mümkün bulunmaktadır.
Diğer taraftan, meri Çevrenin Korunması Yönünde Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalatına Dair 2009/3 sayılı Dış Ticarette Standardizasyon Tebliğinin 12 nci maddesi 5 inci bendi “Tespit edilen deniz sınır gümrük kapıları dışında kalan özel liman veya iskelelerin işleticilerince; radyasyon kontrolüne ilişkin gerekli alt yapının oluşturulması ve Gümrük Müsteşarlığı ile Türkiye Atom Enerji kurumundan izin alınması kaydıyla, belirlenecek özel iskele veya limanlarda da, bu Tebliğ kapsamı atıkların Türkiye Gümrük Bölgesine giriş işlemleri yapılabilir.” hükmünü amirdir.
Türkiye Atom enerjisi Kurumunda alınan (TAEK) alınan 27.01.2009 tarihli ve 1508 sayılı yazıda, 2009/3 sayılı Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği çerçevesinde Kurumlarına müracaat eden ve gerekli şartları sağlayan firmalara “Radyasyon Ölçüm sistemi Uygunluk Belgesi” verildiği; anılan Tebliğin 12 nci maddesi 5 inci bendinde ki mezkur ifadenin kurumları tarafından düzenlenmiş ”Radyasyon Ölçüm sistemi Uygunluk Belgesi” sahibi olmayan firmalara ait tesisler için uygulanması, Kurumları tarafından verilen ve geçerlilik süresi dolmamış uygunluk belgesi sahibi olan firmaların kendi özel liman ve iskelelerinden ilgili tebliğ kapsamında yer alan emtiayı ithal etmelerinde Kurumları açısından sakınca bulunmadığı belirtilmektedir.
Bu itibarla, 2009/3 sayılı DTS Tebliği kapsamı atıkların 69 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği ile belirlenen deniz sınır gümrük kapıları dışında kalan özel liman veya iskelelerden Türkiye Gümrük Bölgesine giriş işlemlerinin gerçekleştirilmesine yönelik taleplerin, anılan Tebliğ maddesi hükmü çerçevesinde ve TAEK’in mezkur yazısı dikkate alınarak Başmüdürlüklerce karşılanması uygun bulunmuştur.
Atık ihracatı işlemleri:
Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından, firmaların başvuruları üzerine verilen “atık ihracatında sakınca bulunmadığına dair” izin yazıları ve ekinde fatura ile firma dilekçesinin birer örneği, ihracat işleminin gerçekleştirileceği Gümrük Müdürlüğü/Müdürlüklerine, anılan Bakanlık tarafından gönderilecektir.
Atık ihracatının gerçekleştirilmesinin ardından, söz konusu atığın yurtdışı edildiğine ilişkin bilgi ve belgeler Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından öncelikle firmalardan temin edilecek, firmalardan eksik bilgi alınması veya atığın çıkmadığına dair bir şüphe durumunda gerekli bilgi ve belgelerin Müsteşarlığımız kanalıyla temin edilmesi yoluna gidilecektir.
Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğünden alınan 13.12.2006 tarih ve 15685 sayılı yazıda 3915.90 G.T.İ.P.’li atıkların AB müktesebatında yer alan ve uyumlaştırma çalışmaları devam eden 259/93 sayılı “Atıkların Taşınımı” konulu regülasyon kapsamında Yeşil Listede yer aldığı, bu G.İ.T.P.’te bulunan atıkların Avrupa Birliği üyesi ülkelere ihracatında bir sakınca bulunmadığı, diğer ülkelere yapılacak ihracat işlemlerinde, gerekli belgelerin ibrazı ile Bakanlıklarından izin alınması gerektiği belirtildiğinden, 3915.90 Gümrük Tarife Alt Pozisyonunda yer alan:
- Diğer Plastiklerden olanlar:
-- Katılma polimerizasyonu ürünlerinden
--- 3915.90.11.00.00 -Propilen polimerlerinden olanlar,
--- 3915.90.18.00.00 -Diğerleri
--- 3915.90.90.00.00 -Diğerleri
İsimli döküntü, kalıntı ve hurdalar ile yarı mamul eşyanın Avrupa birliği üyesi ülkelere ihracatında Çevre ve Orman Bakanlığı izin aranmaksızın işlem yapılması; bu atıkların AB üyesi ülkeler dışındaki ülkelere ihracatında, Çevre ve orman Bakanlığının ilgili gümrük idaresine muhatap izin yazsının aranması ve ayrı bir Müsteşarlık talimatı beklenmeksizin işlem yapılması gerekmektedir.
Atık transiti işlemleri:
Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından, firmaların başvuruları üzerine verilen “atık transitinde sakınca bulunmadığına dair” izin yazıları ve eki fatura ile firma dilekçesinin birer örneği, geçiş işleminin gerçekleştirileceği giriş ve çıkış Gümrük Müdürlüğü/Müdürlüklerinin bağlı olduğu Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğüne doğrudan anılan Bakanlık tarafından gönderilecektir.
Başmüdürlükler, Gümrük Yönetmeliğinin 235 inci maddesi hükmü doğrultusunda ayrıca Müsteşarlığımızdan izin talebinde bulunmaksızın işlemlerin tamamlanmasını temin edeceklerdir.
Atık transitinin gerçekleştirilmesinin ardından söz konusu atığın yurtdışı edildiğine ilişkin bilgi ve belgeler Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından öncelikle firmalar temin edilecek, firmalardan eksik bilgi alınması veya atığın yurtdışı edilmediğine ilişkin bir şüphe olması durumunda gerekli bilgi ve belgelerin Müsteşarlığımız kanalıyla temine dilmesi yoluna gidilecektir.
Çevre Bakanlığı’nca verilmekte olan transit geçiş izinlerinde kayıtlı eşya ve bu eşyayı taşıyacak olan araçların tamamının aynı anda giriş ve çıkış yapması, partiler halinde transit geçiş planlanan eşya için ise her parti için mutlaka Çevre Bakanlığı’ndan izin alınması gerekmektedir.
Son olarak, kullanılmış lastiklerin geri kazanımı, bertarafı, ihracat ve transit işlemleri Çevre ve orman bakanlığının izni ile “Basel Sözlemesi” ve bu sözleşmeye göre hazırlanan ve 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” çerçevesinde gerçekleştirilmekte olup kullanılmış lastiklerin taşınmasında Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin “Atıkların Taşınması”, “Araçlarda Taşınma Formu Bulundurma Zorunluluğu” ve “Atık Taşıyıcılarının Lisans Alma Zorunluluğu” başlıklı 11, 12 ve 13. maddesinin uygulanamayacağı hüküm altına alınması nedeniyle, transit ve ihracat işlemleri gerçekleştirilen kullanılmış lastiklerin taşınmasında, araç plakaları dikkate alınmadan işlemlerin tekemmül ettirilmesi gerekmektedir.
Bilgi ve gereğini rica ederim.
Müsteşar a.
S. Umman HAMİDOĞULLARI
Gümrükler Genel Müdür V.
DAĞITIM:
Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüklerine
