Gümrük Genel Tebliği (Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi) Seri No 3’ün EKİDİR
Gümrük ve Ticaret Bakanlığından: 15.02.2017 tarih ve 29980 Mükerrer R.G.
FASIL 79
ÇİNKO VE ÇİNKODAN EŞYA
Fasıl Notları.
Bunlar, çubuk, tel, sac, şerit, yaprak, ince ve kalın boru tanımlarından herhangi birine uymayan, enine kesitleri bütün uzunlukları boyunca aynı olan haddeleme ekstrüzyon, çekme, dövme veya şekil verme suretiyle elde edilmiş rulo halinde veya rulo halinde olmayan ürünlerdir. Bu tanıma aynı şekillerde olup imalattan sonra basit bir yüzey temizleme veya kenar düzeltme işleminden daha ileri işleme tabi tutulmuş döküm veya sinterleme ile imal edilmiş ürünler de dahildir. Ancak bu işlem sonucunda elde edilen ürünler, diğer pozisyonlara giren eşya veya ürün niteliğini kazanmamış olmalıdır.
Enine kesitleri bütün uzunlukları boyunca daire, oval, kare, dikdörtgen, ikizkenar üçgen veya düzgün konveks çokgen şeklinde ve aynı olan (karşılıklı iki kenarı konveks eğri, diğer iki kenarı düz, eşit uzunlukta ve paralel olan "yassılaştırılmış daireler" ve "şekli değiştirilmiş dikdörtgenler" dahil) haddeleme, ekstrüzyon veya çekme suretiyle elde edilmiş rulo halinde içi dolu ürünlerdir. Enine kesitleri kare, dikdörtgen, üçgen veya çokgen şeklinde olan ürünlerin köşeleri bütün uzunlukları boyunca yuvarlatılmış olabilir. Enine kesitleri dikdörtgen şeklinde (şekli değiştirilmiş dikdörtgenler dahil) olan bu gibi ürünlerin kalınlığı genişliğinin onda birini geçer.
Bunlar, enine kesitleri dikdörtgen (kare hariç), köşeleri yuvarlatılmış olsun olmasın, (karşılıklı iki kenarı eğri ve diğer iki kenarı düz, eşit uzunlukta ve paralel olan (“şekli değiştirilmiş dikdörtgenler” dahil), her yeri aynı kalınlıkta, rulo halinde veya rulo halinde olmayan yassı ürünlerdir (79.01 pozisyonundaki işlenmemiş ürünler hariç).
Bu ürünler:
- Boyutları ne olursa olsun, diğer pozisyonlara giren eşya veya ürün niteliğini kazanmamış olmaları şartıyla, kare veya dikdörtgenden başka şekilde, bulunurlar.
79.05 Pozisyonu, diğerleri meyanında, üzerlerinde motifler bulunan (yiv, çubuk, kare, damla, düğme veya baklava gibi) ve delinmiş, oluklanmış, parlatılmış veya kaplanmış saç, şerit ve yapraklara tarifenin başka pozisyonlarına giren eşya veya ürün niteliği kazanmamış olmaları şartıyla, uygulanır.
Bunlar, bütün uzunlukları boyunca sadece bir adet kapalı boşluğu olan, enine kesitleri daire, oval, dikdörtgen (kare dahil), ikizkenar üçgen, düzgün konveks çokgen şeklinde, et kalınlıkları ve enine kesitleri bütün uzunlukları boyunca aynı olan, rulo halinde veya rulo halinde olmayan içi boş ürünlerdir. Enine kesitleri, dikdörtgen (kare dahil), ikizkenar üçgen veya düzgün konveks çokgen şeklinde olup, bütün uzunlukları boyunca yuvarlatılmış köşeleri bulunabilen ürünler, iç ve dış enine kesitleri birleşik merkezli, aynı şekil ve aynı kullanıma mahsus olmaları şartıyla ince ve kalın boru sayılırlar. Enine kesitleri yukarıda belirtilen şekillerde olan ince ve kalın borular, parlatılmış, kaplanmış, bükülmüş, diş açılmış, çekiçle dövülerek şekil verilmiş, genişletilmiş, konik şekilde olabileceği gibi, flanş, bilezik veya halka ile donatılmış olabilir.
o
o o
Altpozisyon Notları.
Ağırlık itibariyle en az % 97,5 çinko içeren metaldir.
Ağırlık itibariyle diğer elementlerin toplamı % 2,5'den fazla olmak şartıyla içinde bulunan çinkonun ağırlık itibariyle diğer elementlerin her birinden fazla olduğu metalik maddelerdir.
Bunlar, çinko tozlarından daha ince yuvarlak parçacıklardan oluşan çinko buharının yoğunlaştırılması suretiyle elde edilen ince tozlardır. Bu parçacıkların ağırlık itibariyle en az % 80'i göz açıklığı 63 mikrometre (mikron) olan bir elekten geçer. Ağırlık itibariyle en az % 85 metalik çinko içermelidir.
GENEL AÇIKLAMALAR
Bu Fasıl çinko ve çinko alaşımlarını ve bunlardan mamul bazı eşyayı kapsar.
Çinko esas itibariyle sülfürlü maden cevherlerinden (çinko blend veya tabii çinko sülfür) elde edilir. Bununla beraber, karbonatlı ve silikatlı maden cevherlerinden (hemimorfit, simitsonit, vb.) de elde olunabilmektedir (26.08 pozisyonunun Açıklama Notuna bakınız).
Her iki halde de cevherler önce konsantre edilir (zenginleştirilir) ve sonra fırınlanarak veya kalsine edilerek çinko oksit (sülfürlü ve karbonatlı maden cevherleri kullanıldığında) veya susuz çinko silikat (silikatlı maden cevherleri kullanıldığında) haline getirilir. Daha sonra bu oksit ve silikatlardan termik indirgeme yöntemiyle (silikatlı cevherlerin kullanıldığı durumlar hariç) veya elektrolizle çinko elde edilir.
(I) Termik indirgeme. Bu işlem, çinko oksit veya silikatın kok ile birlikte imbikli potalarda (kapalı damıtma kabında) ısıtılması suretiyle yapılır. Isı derecesi çinkoyu buhar haline getirmeyi sağlayacak derecede olur ve meydana gelen çinko buharı kondansöre geçerek önemli bir kısmı ham çinko metali "spelter" olarak toplanır. Saf olmayan bu çinko ya doğrudan galvanizleme işlerinde kullanılır veya çeşitli yöntemlerle arıtma işlemine tabi tutulabilir.
Saf halde olmayan çinkonun bir kısmı damıtma kabı içindeki çıkıntılarda ince toz (mavi toz veya çinko tozu olarak bilinir) halinde birikmektedir.
Bu işlemin daha modernize edilmiş şekli, çinko oksitin sürekli bir şekilde indirgenmesi ve damıtma kabında damıtılması esasına dayanmakta ve bu şekilde basınçlı döküm işine elverişli alaşımlar imalinde kullanılan çok saf çinko elde edilmektedir.
(II) Elektroliz. Bu yöntemde, çinko oksit seyreltilmiş sülfürük asit içinde çözdürülür. Bu şekilde elde edilen çinko sülfat çözeltisi, içinde bulunan saflığı bozan maddeleri (kadmiyum, demir, bakır, vb.) giderildikten sonra elektroliz işlemine tabi tutulur ve böylece çok saf bir çinko elde edilir.
Çinko, çinko döküntü ve hurdalarının tekrar eritilmesi yoluyla da elde edilmektedir.
*
* *
Çinko, mavimtrak beyaz renkte bir metal olup, uygun ısıda haddelenmeye, çekilmeye, döküm veya diğer şekilde işlenmeye elverişlidir. Hava etkisinden ileri gelen korozyona karşı dayanıklı olduğundan inşaatta (örneğin; çatı kaplamalarında, vb.) ve diğer metallerin özellikle demir ve çeliğin üzerinde koruyucu bir tabaka kaplamada (daldırma suretiyle sıcak galvanizleme, elektrolitik galvanizleme, şerardizasyon, püskürtme veya boyama yöntemlerinden biriyle) kullanılmaktadır.
*
* *
Çinko, alaşımların imalinde de kullanılır. Bu alaşımların çoğunun ve örneğin pirinç alaşımının yapısında üstün madde olarak diğer metaller bulunmaktadır, fakat aşağıdakiler XV. Bölümün 5 nolu Not hükümleri gereğince bu Fasılda yer alan başlıca çinko alaşımlarıdır:
*
* *
Bu Fasıl aşağıda yazılı olanları kapsamaktadır:
*
* *
Çinkodan mamul eşya ile ürünler, metal niteliklerinin veya görünüşlerinin iyileştirilmesi bakımından çeşitli işlemlere tabi tutulabilmektedir. Bu işlemler, genellikle 72. Fasılın Genel Açıklama Notunun sonunda belirtilen işlemler olup, eşyanın tarifedeki yerinin tayinine etki etmemektedir.
*
* *
Karma eşyanın tarifedeki yerinin belirlenmesine ilişkin esaslar, XV. Bölümün Genel Açıklama Notlarında belirtilmiştir.
79.01 - İŞLENMEMİŞ ÇİNKO.
- Alaşımsız çinko
7901.11 -- Ağırlık itibariyle % 99,99 veya daha fazla çinko içerenler
7901.12 -- Ağırlık itibariyle % 99,99'dan az çinko içerenler
7901.20 - Çinko alaşımları
Bu pozisyon, spelter denilen saf olmayan çinkodan (yukarıda bahsedilen Genel Açıklama Notlarına bakınız.) saf çinkoya çeşitli saflık derecelerindeki ve blok, levha, külçe, çubuk, kalın dilim veya benzeri şekillerde ya da pellet şeklinde bulunan ham çinkoyu içine alır. Bu pozisyonda yer alan ürünler normal olarak galvanizleme işlemlerinde (sıcak daldırma veya elektrodepozisyon yöntemleriyle) alaşımlar imalinde; haddeleme, çekme ekstrüzyon veya döküm suretiyle mamul eşya elde edilmesinde kullanılmaya mahsus ürünlerdir.
Çinkodan ince tozlar, tozlar ve pullar bu pozisyon haricindedir (79.03 pozisyonu).
79.02 - ÇİNKO DÖKÜNTÜ VE HURDALARI.
Döküntü ve hurdalar hakkındaki 72.04 Pozisyonunun Açıklama Notu hükümleri, gerekli değişiklikler yapılarak, bu pozisyon için de uygulanır.
Aşağıdakiler bu pozisyon haricindedir:
79.03 - ÇİNKODAN İNCE TOZLAR, TOZLAR VE İNCE PULLAR.
7903.10 - İnce tozlar
7903.90 - Diğerleri
Bu pozisyon aşağıda yazılı olanları kapsamaktadır:
*
* *
Çinkodan ince tozlar, tozlar ve pullar özellikle semantasyon (şerardizasyon), yöntemiyle diğer metallerin üzerine kaplama yapılmasında, metalik boyaların imalinde, kimyasal indirgeyici olarak, vb. kullanılır.
Aşağıda yazılı olanlar da bu pozisyon haricindedir:
79.04 - ÇİNKO ÇUBUKLAR, PROFİLLER VE TELLER.
Bu Faslın, 1(a), 1(b) ve 1(c) notlarında tanımlanan bu ürünler, bakırdan yapılmış benzeri ürünlere karşılık gelmektedir. 74.07 ve 74.08 pozisyonlarının Açıklama Notlarındaki hükümler, gerekli değişiklikler yapılarak, bu pozisyon için de uygulanır.
Çinkodan çubuk ve profiller, çoğunlukla 79.07 pozisyonunda yer alan şekil verilmiş inşaat aksamı imalinde ve çinkodan teller ise, özellikle asetilen şalümosu ile püskürtmek suretiyle çinko kaplamada ilk madde olarak kullanılır.
Çinko esaslı alaşımlardan genellikle çekme yöntemiyle elde edilen kaynak çubukları (çeşitli boylarda kesilmiş olsun olmasın) da, üzerleri eritici bir madde ile kaplanmış olmamak şartıyla, bu pozisyonda yer alır. Bunların üzerleri eritici bir madde ile kaplanmış bulunanları bu pozisyon haricindedir (83.11 pozisyonu).
Haddeleme, çekme veya biçim verilmiş eşya halinde tekrar döküm işine mahsus döküm çubukları da bu pozisyon haricindedir (79.01 pozisyonu).
79.05 - ÇİNKO SACLAR, LEVHALAR, YAPRAKLAR VE ŞERİTLER.
Bu pozisyon, bu Fasılın 1 (d) Notunda tanımlanmış bulunan saclar, levhalar, yapraklar ve şeritleri içine alır. Bu ürünler, 74.09 ve 74.10 pozisyonlarının Açıklama Notlarında tarif edilen bakırdan ürünlere karşılık gelmektedir.
Çinko sac ve levhalar çatıların kaplanmasında, kuru pillere ait zarfların imalinde, fotogravür ve litoğrafya levhaları ile diğer baskı levhaları olarak, vb. kullanılmaktadır.
Aşağıda yazılı olanlar bu pozisyona dahil değildir:
[79.06]
79.07 - ÇİNKODAN DİĞER EŞYA
Bu pozisyon, bu Faslın daha önceki pozisyonları veya XV. Bölümün 1 nolu Notu kapsamına giren ya da 82inci veya 83üncü Fasıla dahil olan veya tarifenin başka bir yerinde daha belirli bir şekilde yer almış bulunanlar hariç, çinkodan mamul bilumum eşyayı içine alır.
Bu pozisyon, diğerleri meyanında, aşağıdakileri içine alır:
