T.C. DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU

01.04.2004 TARİHLİ ESAS NO:2001/427 KARAR NO :2004/448

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı):…

Karşı Taraf (Davalı): Maliye Bakanlığı

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Tetkik Hakimi … Düşüncesi: Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı … Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin 1’inci fıkrasında belirtilen nedenlerden hiç birisine uymayıp, Danıştay Onbirinci Dairesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.

Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle Daire kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

İstemin Özeti: Danıştay Onbirinci Dairesinin 20.03.2001 günlü, E:2000/10057, K:2001/529 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması davacı tarafından istenilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunca gereği görüşüldü: Dava, Arapgir Malmüdürlüğü görevini vekaleten yürüten davacının Gelir İdaresi Geliştirme Fonundan Yapılacak Ek Ücret Ödemesine İlişkin Usul ve Esasların 4. maddesinin olumsuz sicil alanlara bir yıl süreyle, 657 sayılı Devlet Memurları Ka­nununun 125. maddesine göre cezalandırılanlar­dan, uyarma cezası alanlara bir ay, kınama cezası alanlara üç ay, aylıktan kesme cezası alanlara altı ay süreyle, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası olanlara, kademe ilerlemesinin durdurul­ması süresince ek ücret ödemesi yapılmayacağı yolundaki (c) fıkrasının iptali istemiyle açılmış­tır.

Danıştay Onbirinci Dairesinin 20.03.2001 günlü E:2000/10057, K:2001/929 sayılı kararıy­la; her ne kadar, anılan fıkranın tamamının ipta­li istemiyle dava açılmış ise de; davacıya aldığı kınama cezası nedeniyle üç ay süre i1e ek ücret ödemesi yapılmadığının anlaşıldığı, bu nedenle, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanununun idari işlem hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından iptal davası açılabileceği yolundaki 2. maddesi hükmü karşısında davacının söz konusu Esasların 4. maddesi (c) fıkrasının kınama cezası ile ilgili kısmı dışındaki hükmünün iptalini istemesinde menfaati bulunmadığı, Gelir İdaresi Geliştirme Fonundan Yapılacak Ek Ücret Ödemesine İlişkin Usul ve Esasların 4. maddesinin (c) fıkrasında yer alan ve kınama cezası alanlara üç ay süre ile ek ücret ödemesi yapılamayacağına ilişkin düzenlemenin iptali istemi hakkında ise 213 sayılı Vergi Usul Kanununa 3418 sayılı Kanunun 32. maddesiyle eklenen Ek 13. maddenin 1. bendinde Vergi Kanunlarının uygulanması, gelir idaresinin çağdaş bir yapıya kavuşturulması, Maliye ve Gümrük Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü Merkez ve Taşra Teşkilatının geliştirilmesi, modernleştirilmesi ve Maliye ve Gümrük Bakanlığı personelinin daha etkin ve verimli çalışmasını sağlamak gayesiyle T.C. Zi­raat Bankası nezdinde Gelir idaresi Geliştirme Fonu kurulduğunun belirtildiği, aynı maddenin 3. bendinin (b) fıkrasında da, Maliye ve Güm­rük Bakanlığı personeline görevleri nedeniyle ve daha verimli çalışmasını sağlamak gayesiyle yapılacak ek ödemeler ile vergi uygulamasında görevli gelir idaresi personeline, vergi incelemesinde görevli personele ve Fonun kullanılması­na ilişkin hizmetlerde görevlendirilen personele fazla mesai ve yolluk ödenmesinde kullanıla­cağının hükme bağlandığı, 3418 sayılı Yasa ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı Personeline, Ge­lir İdaresi Geliştirme Fonundan yapılacak ücret ödemelerine ilişkin yetkinin Bakanlar Kurulu'na verildiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan 06.08.1988 gün ve 88/13207 sayılı Kararnamenin 1/1. maddesinin 2. paragra­fında, kınama cezası alanlara altı ay süreyle ek ücret ödemesi yapılamayacağı hükmüne yer veril­diği, 26.12.1993 gün ve 3946 sayılı Kanunun 2. maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ek 13. maddesi değiştirilerek yapılacak ek ödeme­lerin farklı miktarları ve ödemeye ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanı tarafından tespit edileceğinin hükme bağlandığı 01.07.1998 tarihinde yü­rürlüğe giren Gelir İdaresini Geliştirme Fonun­dan Yapılacak Ek Ücret ödemesine İlişkin Usul ve Esasların 4. maddesinin (c) fıkrasında, olum­suz sicil alanlara bir yıl süreyle, 657 sayılı Dev­let Memurları Kanununun 125. maddesine göre cezalandırılanlardan, uyarma cezası alanlara bir ay, kınama cezası alanlara üç ay, aylıktan kesme cezası alanlara altı ay süreyle, kademe ilerlemesi durdurulması cezası alanlara, kademe ilerlemesinin durdurulması sürecinde ek ücret ödemesi yapılamayacağının belirtildiği, bu itibarla, anılan düzenlemelere göre personele yapılan ödemelerin genel bütçeden yapılan maaş ödemelerinin eklentisi niteliğinde olmadığı, ek ödemelerin amacının verimli ve etkin çalışmayı teşvik etmek ve sağlamak olduğu sonucuna varıldığı öte yandan, disiplin cezaları, kamu hizmetlerinin yürütülmesi ve kamu yararının devamlılığının sağlanması amacıyla kamu görevlileri için görev, yetki ve sorumlulukları bakımından yasal olarak düzenlenmiş yaptırımlar olduğu, disiplin cezalarının kamu hizmetlerinin en iyi şekilde yürütülmesi, kamu yararının devamlılığı bakımından gerekli görüldüğü, bu hizmetleri yürüten kamu görevlilerinin görev anlayışları, yetkileri ve sorumlulukları kamu hizmeti ve hizmet gerekleri ile sınırlandırıldığı, bu sınırlar dışına çıkanların ise disiplin cezaları ile cezalandırılmalarının öngörüldüğü, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 124. maddesinde, kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile kanunların, tüzüklerin ve yönetmeliklerin devlet memurları olarak emrettiği ödevleri yurt içinde ve yurt dışında yerine getirmeyenlere, uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre, 125. madde de sıralanan disiplin cezalarından birinin verileceği hükmünün yer aldığı anılan 125. madde de ise disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller sayılarak maddenin (B) bendinde de kınama cezasının düzenlendiği buna göre disiplin cezalarıyla getirilen müeyyidelerle sağlanmak istenen amacın, gelir idaresini geliştirme fonundan yapılan ek ödemelerle güdülen amaç gibi, kamu personelinin daha etkin ve verimli çalışmasını sağlayarak kamu hizmetinin rasyonel şekilde yerine getirilmesi olması nedeniyle dava konusu düzenlemede mevzuata aykırılık görülmediği gerekçesiyle, davanın, Gelir idaresinin Fonundan Yapılacak Ek Ücret Ödemesine İlişkin Usul ve Esasların 4. maddesinin, (c) fıkrasında kınama cezası ile ilgili hükmü dışındaki kısmının ehliyet yönünden reddine, kınama cezası alanlara üç ay süreyle ek ödeme yapılmayacağına ilişkin kısmının ise esastan reddine karar verilmiştir.

Davacı, dava konusu işlemin yasal dayanağının olmadığını, tek bir fiilden birden fazla ceza verildiğini belirterek kararı temyiz etmekte ve bozulmasını istemektedir.

Kararın, dava konusu Esasların 4. maddesinin (c) fıkrasının kınama cezası ile ilgili kısmı dışındaki hükmünün iptalini istemesinde davacının menfaatinin bulunmadığına ilişkin kısmında hukuk ve usule aykırılık bulunmamaktadır.

Dava konusu Esasların 4. maddesinin (c) fıkrası yönünde ise;

26.12.1993 günlü, 3946 sayılı Kanunun 2. maddesi ile değişik 213 sayılı Vergi Usul Kanunun Ek 13. maddesinde Maliye Bakanlığı Personel Gelir idaresi Geliştirme Fonundan yapılacak ek ödemeye ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı tarafından tespit edileceğini hükme bağlamıştır.

Bu hükümle personelin verimli çalışmasının sağlanması ve böylece kurumun üstlendiği kamu hizmetlerinin daha iyi yürütülmesi amaçlanmıştır. Yasanın anılan hükmüne dayanılarak Kurum personeline aylıkla birlikte verilen ek ödemeler genel nitelikte olup, bu ödeme sadece belli bir başarı veya performans gösterenlere değil aynı konumda olan personele, unvanları ve çalıştıkları yerin özelliği ile işin niteliği göz önüne alınarak farklı oranlarda ödenmektedir.

657 sayılı Kanunun ilgili maddelerinde işlenilen eyleme yine Yasada öngörülen disiplin cezası verilmesi esası getirilmiştir. Bu cezalar arasında aylıktan kesme cezası da bulunmaktadır.

01.07.1998 tarihinde yürürlüğe giren, Gelir idaresini Geliştirme fonundan yapılacak Ek Ücret Ödemesine ilişkin Usul ve Esasların 4.maddesinin (c) bendinde “Olumsuz sicil alanlara bir yıl sureyle, 657 sayılı Devlet Memurlara Kanunu’nun 125 nci maddesine göre cezalandırılanlardan, uyarma cezası alanlara bir ay, kınama cezası alanlara üç ay, aylıktan kesme cezası alanlara altı ay sureyle, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanlara kademe ilerlemesinin durdurulması süresince ek ücret ödenmesi yapılmaz” düzenlemesine yer verilmiştir.

Bu düzenlemeyle herhangi bir disiplin cezası alanlara ayrıca bir de atlıktan kesme cezası niteliği taşıyan şekilde belli bir süre ek ödemeden yararlandırmama yoluna gidilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Zira disiplin cezasına konu eylemler için uygulanacak yaptırım mevzuatta belirlenmiş olup, idari düzenlemeyle disiplin cezasının yanında aynı eylemden dolayı birde gelir mahrumiyetine yol açacak biçimde düzenleme getirilmesine olanak tanıyan bir yetki davalı idarelere tanınmamıştır. Bu durumda; dava konusu işlem ile dayanağı düzenlemede hukuka uygunluk bulunmamakta olup; davanın reddine ilişkin temyize konu kararın bu kısmında hukuki isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle Danıştay Onbirinci Dairesinin 20.03.2001 günlü, E:2000/10057, K:2001/529 sayılı kararının; davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin kısmının ONANMASINA, Gelir idaresini Geliştirme Fonundan Yapılacak Ek Ücret Ödemesine İlişkin Usul ve Esaslara 4. maddesinin (c) fıkrasının kınama cezası alanlara ilişkin kısmının BOZULMASINA, 01.04.2004 günü oyçokluğu ile karar verildi.