DANIŞTAY YEDİNCİ DAİRE K: 2001/1965, E:2000/1588 SAYILI,

04.06.2001 TARİHLİ KARARI

Temyiz İsteminde Bulunan: Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı adına ... Gümrük Müdürlüğü

Karşı Taraf : ... Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi

Vekili : Av. ...

İstemin Özeti : ... Gümrük Müdürlüğünde tescilli 14.4.1999 gün ve 44 sayılı gümrük giriş beyannamesi kapsamı eşya nedeniyle yapılan ek katma değer vergisi tahakkukuna vaki itirazın reddine dair işlemi; olayda, ihracatçı firma tarafından, malın sevkiyatından önceki dönemde, ihraç ülkesi Rusya'da yaşanan ekonomik kriz ve milli para birimi olan rublenin Amerikan doları karşısında aşırı değer kazanması sonucu, ihraç mallarının değerlenmesi nedeniyle devalüasyona ve bu nedenle de malın fiyatında bu oranda bir indirime gidildiği; indirime ilişkin sözleşmenin Rusya Ticaret Ataşesi tarafından da onaylandığı; faturanın, indirimli fiyat üzerinden düzenlendiği hususlarının anlaşıldığı; bu durumda, gerek fiili ithalin yapıldığı tarihte, gerekse ek tahakkuka itiraz aşamasında davalı idareye bildirilmesine rağmen, konu hakkında araştırma yapılmaksızın, öte yandan, indirimin genel nitelikte mi yoksa mal bedelinin düşük gösterilmesine yönelik olarak yalnızca davacıya özel nitelikte mi olduğu ortaya konulmaksızın, indirim tutarının katma değer vergisi matrahına ilavesi suretiyle ek tahakkuk yapılmasında kanuna uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden Ordu Vergi Mahkemesinin 31.1.2000 günlü, E:1999/151; K:2000/18 sayılı kararının; yükümlü şirkete 1.6.1999 tarihinde tebliğ edilen ek tahakkuka karşı, 15 günlük süre geçirildikten sonra, 14.7.1999 tarihinde kayda geçen dilekçe ile yapılan itirazın süresinde olmadığı; işin esasında ise, GATT'ın 7'nci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşmaya İlişkin Yönetmelik'in 6'ncı maddesine göre, vergiye esas kıymetin, ithal eşyası için alıcının, satıcı veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken toplam ödeme olduğu; yalnızca peşin ödeme ve miktar iskontolarının bu fiyattan indiriminin kabul edilebileceği; olayda ise, davacıya yapılan iskontonun, miktar veya peşin ödeme iskontosu olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Tetkik Hakimi Selman Aydın'ın Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, 2577 sayılı Kanunun 49'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında sayılan bozma nedenlerine uymadığından, temyiz istemi reddedilerek kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Bilgin Arısan'ın Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp, vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.

Açıklanan nedenle, temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Dosyanın incelenmesinden; davacı şirket tarafından ithal edilen eşyanın beyan edilen kıymetine, faturada belirtilen %25 oranındaki iskontonun dahil edilmediğinden bahisle ek katma değer vergisi tahakkuku yapıldığı; 1.6.1999 tarihinde tebliğ edilen ek tahakkuka karşı, 15.6.1999 tarihli dilekçe ile itiraz edildiği; itiraz dilekçesi üzerine, 15.6.1999 tarihi yazılarak, dilekçenin gümrük müdür vekilince parafe edildiği; ancak, dilekçenin 14.7.1999 tarihinde gümrük müdürlüğünün kaydına alındığından bahisle, gümrük müdürlüğünün aksi görüşüne rağmen, itirazın, Gümrükler Genel Müdürlüğünce süreden reddedildiği anlaşılmıştır.

Davacı şirket tarafından, itirazın süreden reddine dair işlemin iptali istemiyle açılan davada, mahkemece, bu husus irdelenmeksizin, işin esası hakkında karar verilmiş ise de; itirazın süresinde olduğu anlaşılmakla, bu durum kararın bozulmasını gerektirecek bir noksanlık olarak görülmeyerek işin esası incelendi:

1615 sayılı Gümrük Kanununun 12.2.1994 tarih ve 21847 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 3968 sayılı Kanunla değişik 65'inci maddesinde, ithal eşyasının gümrük vergisine esas olan kıymetinin, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII'nci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma hükümlerine göre tayin ve tespit olunacağı belirtilmiş olup; Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının (GATT) VII'nci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşmaya İlişkin Yönetmeliğin 5'inci maddesinde, ithal eşyasının gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin, bu Yönetmeliğin 6 ila 12'nci maddelerinde yer alan yöntemlerin sırasıyla uygulanması yoluyla tayin ve tespit olunacağı; bir yönteme göre belirlenemeyen kıymet için, izleyen yönteme geçileceği; ‘Satış Bedeli Yöntemi’ başlıklı 6'ncı maddede ise, ithal eşyanın gümrük kıymetinin, eşyanın satış bedeli olduğu; yani, Türkiye'ye ihraç amacıyla yapılan satış sırasında ortaya çıkan ve bu Yönetmeliğin 13 ve 14'üncü maddelerine göre gerekli düzeltmelerin yapıldığı gerçekte ödenen veya ödenecek fiyat olduğu hususları hükme bağlanmıştır.

Aynı Yönetmeliğin gümrük kıymetine dahil edilecek unsurlara ilişkin esasları düzenleyen 13'üncü maddesinde, ithal eşyasının satış bedeli yöntemine göre gümrük kıymeti belirlenirken, gerçekte ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilecek unsurlar sayılmış olup, bunlar arasında iskontoya yer verilmemiş, aynı maddenin son fıkrasında da, gümrük kıymetinin belirlenmesinde, gerçekte ödenen veya ödenecek fiyata bu maddede öngörülenler dışında hiçbir ilave yapılamayacağı açıklanmıştır.

Öte yandan; 1615 sayılı Kanunun Uygulanmasına Dair Gümrük Yönetmeliğinin 386'ncı maddesinin (B) fıkrasının IV'üncü bendinde, iskontonun vergi matrahına katılması gerektiği belirtilmişse de, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının (GATT) VII'nci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşmaya İlişkin Yönetmeliğin 20'nci maddesinde, 1615 sayılı Gümrük Kanununun Uygulanmasına Dair Gümrük Yönetmeliğinin, bu Yönetmeliğe aykırı hükümlerinin yürürlükten kaldırıldığı yolundaki hükmü ve yukarıda bahsedilen 13'üncü madde hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, eşyanın satış bedeline göre bulunacak kıymetine iskontonun dahil edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.

Bu durumda; davacı adına düzenlenen faturada belirtilen %25 oranındaki iskontonun, ithal olunan eşyanın beyan edilen kıymetine dahil edilmemesi gerekli olup; olayda, beyan edilen kıymetin gerçekte ödenen veya ödenmesi gereken fiyat olmadığı yolunda davalı idare tarafından yapılan başkaca bir tespitin de olmaması karşısında; uygulanan indirim oranına isabet eden kıymet farkı üzerinden yapılan ek tahakkuka itirazın reddi yolundaki işlemi iptal eden mahkeme kararında isabetsizlik görülmemiştir.

Açıklanan nedenle, temyiz isteminin reddine, mahkeme kararının onanmasına, 4.6.2001 gününde oybirliği ile karar verildi.