GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
Basın Ve Halkla İlişkiler Müşavirliği
Sayı :B.21.0.BHİ.622/03-i
Konu :Bilgi Edinme Hakkı, BİMER
Tasarruflu Yazılar 1
GENELGE
2011/01
Bilindiği üzere 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu 24.10.2003 tarihli, 25269 sayılı Resmi Gazete’de, bu Kanunun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkındaki Yönetmelik ile 27.04.2004 tarihli, 25445 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Başbakanlık tarafından vatandaşlarımızın şikayet, talep, görüş ve önerilerin derhal işleme alınıp değerlendirilmesi, sonuçlandırılması ve ilgilisine süratle cevap verilmesi amacıyla 20.01.2006 tarihli, 26055 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2006/3 sayılı Genelge uyarınca Doğrudan Başbakanlık BİMER kurularak işlerlik kazanmıştır.
Söz konusu mevzuat çerçevesinde Bakanlığımıza yapılacak Bilgi Edinme ve BİMER’den yönlendiren başvurular hakkındaki işlemler bu Genelgede yer alan açıklamalara göre yürütülecektir.
I- HALKLA İLİŞKİLER VE BİLGİ EDİNME
Halkla İlişkiler ve Bilgi Edinme Bürosu
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 640 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 23 üncü maddesi ile 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa göre yapılacak bilgi edinme başvuruları Başbakanlık İletişim Merkezi BİMER’den yönlendirilen başvuruların etkin, süratli ve doğru bir şekilde sonuçlandırılması Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği’ne verilmiştir.
Söz konusu Müşavirlik tarafından oluşturulan Halkla İlişkiler ve Bilgi Edinme Bürosu Bilgi Edinme ve BİMER başvurularının koordinasyonunun yanı sıra Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve Yönetmelikle bilgi edinme birimine yüklenmiş görevleri ifa edecektir.
2- Merkez teşkilatındaki bilgi edinme sorumluları
Bakanlık merkez teşkilatındaki Birimler, ifa ettikleri görevlerle ilgili olarak bilgi edinme hakkı mevzuatı kapsamında Bakanlık Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği Halkla İlişkiler ve Bilgi Edinme Bürosuna, intikal ettirilecek taleplerin kendileri tarafından en etkin şekilde karşılanabilmesini/ cevaplanabilmesini teminen bilgi edinme ve bimer sorumlularını tespit ederek, “değişen ve yenilenen Sorumluları en kısa sürede” bimer kullanıcı formu ile bildirmesi gerekmektedir.
Mevcut organizasyon yapısı içindeki merkez birimleri bilgi edinme ve BİMER sorumluluğu verdikleri personelin, çalışma ortamı, donanım ve evrak akış sistemini düzenlemesi konularında görevin en hızlı ve etkin biçimde ifa edilmesini sağlayacak önlemleri alacaklardır.
B- Taşra Teşkilatı
Bakanlığımız taşra teşkilatı ile Başmüdürlük, Gümrük ve Muhafaza Müdürlüklerinde bulunan bilgi ve belgelere ilişkin taleplerin karşılanmasında koordinasyon, Başmüdürlük bilgi edinme birimlerince sağlanacaktır. Söz konusu başmüdürlük bilgi edinme birimi, başmüdürlüğün mevcut organizasyon yapısı içindeki bir şube veya serviste oluşturulabileceği gibi, ihtiyaç duyulması halinde, mevcut kaynaklarla ayrı bir birim olarak da oluşturulabilir.
Başmüdürlük bilgi edinme birimleri, bilgi edinme hakkı mevzuatının uygulanmasına ilişkin görevleri bağlı bulunduğu başmüdürlük açısından ifa edecektir. Bilgi edinme birimleri, görevin gerektiği şekilde hızlı ve etkin olarak yerine getirilebilmesini teminen gerekli her türlü önlemi ivedilikle alacaktır.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 640 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca Bakanlığımız görev ve yetki alanına giren konularda Bakanlık kayıtlarında bulunan veya bulunması gereken ve tamamen tekemmül etmiş işlemlere ait bilgi ve belgeler, bilgi edinme hakkı mevzuatı kapsamında talep edilebilir.
4458 sayılı Gümrük Kanunu dahil başka kanunlar uyarınca talep edilen bilgi ve belgeler Bilgi Edinme Kanunu kapsamı dışında değerlendirilecektir.
Herkes bilgi edinme hakkı mevzuatında belirtilen usule göre Bakanlığımıza başvurabilir Türkiye’de ikamet eden yabancılar ile Türkiye’de faaliyetle bulunan yabancı tüzel kişiler, isteyecekleri bilgi kendileriyle veya faaliyet alanlarıyla ilgili olmak kaydıyla ve karşılıklılık ilkesi çerçevesinde, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve Yönetmelik hükümlerinden yararlanırlar. Bu kapsamdaki başvurular Türkçe olarak yapılır.
Türkiye’nin taraf olduğu uluslar arası sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülükleri saklıdır.
IV- BAŞVURULARIN KABULÜ VE BAKANLIK İÇİ DAĞITIMI
Bilgi edinme hakkı mevzuatı kapsamındaki bilgi edinme başvuruları merkezde Bakanlık Halkla İlişkiler ve Bilgi Edinme Bürosu; Taşrada ise Taşra Teşkilatı ve Başmüdürlük bilgi edinme birimleri tarafından kabul edilir.
Bakanlığımız herhangi bir birimine bilgi edinme hakkı mevzuatı kapsamında yapılacak başvurular işleme konulmadan, kayda alınmak üzere, bilgi edinme birimlerine derhal intikal ettirilir.
Söz konusu bilgi edinme birimleri, kendilerine intikal eden başvuruların kabulü, değerlendirilmesi ve işleme konulması konusunda Yönetmeliğin 14 üncü maddesi ve 11 ila 13 üncü maddelerini de dikkate alarak işlem yürütür.
Bilgi edinme birimleri başvuru sahiplerine yardım konusunda Yönetmeliğin 15 inci maddesinde belirtilen şekilde hareket ederler.
Bilgi edinme birimleri istenilen bilgi veya belgelerin belirsiz olması durumunda ise Yönetmeliğin 16 ncı maddesine göre işlem yaparlar.
İstenen bilgi veya belge Bakanlığımızdan başka bir kurum veya kuruluşta bulunuyorsa başvuru dilekçesi veya formu bu kurum ve kuruluşun bilgi edinme birimine gönderilir ve durum ilgiliye bildirilir.
Bilgi Edinme Bürosunca kayda alınan başvurular, kurum dosya planları doğrultusunda, gerekli araştırmaları yaparak bilgi veya belgeyi verecek Bakanlık merkez birimlerine iki iş günü içinde sevk edilir.
Kayda alınan başvuruların hızlı bir şekilde ilgili merkez birimlerine kurum içi dağıtımı, işleyiş esasları Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğince belirlenecek yöntem ve kanallardan yapılacaktır.
V- BAŞVURULARIN CEVAPLANDIRILMASI
1.Halkla İlişkiler ve Bilgi Edinme Bürosuna intikal eden başvurular kayda alınmasını müteakip cevaplandırılmak üzere dosya planları dikkate alınarak Bakanlığın ilgili birimine gönderilir. Başvurunun gönderildiği birimler, kendilerine intikal eden talebin Yönetmeliğin 18 ila 20 inci maddelerinde belirtilen çerçevede karşılanmasından ve cevabın bilgi edinme hakkı mevzuatına uygun olarak verilebilmelini teminen gerekli birim içi yazışma ve dosyalama düzeninin oluşturulmasından sorumludur.
2. Bilgi/belge edinme talebini cevaplayan/karşılayan birimler, verilecek cevabı oluştururken Yönetmeliğin 21, 23, 41 ve 27 ila 39 uncu madde hükümlerini de dikkate almak zorundadırlar.
Talep edilen bilgi veya belgenin Bakanlığımızla birlikte diğer kurum veya kuruluşların görev alanına girmesi halinde, bilgi veya belgeye erişimi sağlayacak birimler, erişimi sağlamadan önce söz konusu kurum ve kuruluşlardan görüş alabilir. Bu durumda, görüş sorulan kurum ve kuruluşa görüş bildirmesi için 5 (Beş) iş gününden az olmamak üzere süre verilir.
Bilgi veya belgeye erişimin sağlanabilmesi Bakanlığımız merkez veya taşra teşkilatının görüşünün alınması veya buralardan bilgi veya belge edinilmesini gerektiriyorsa bilgi veya belgeye erişimi sağlayacak birim en seri iletişim araçlarını da kullanarak cevabı oluşturur. Merkeze yapılan başvurunun tamamen taşra teşkilatım ilgilendirmesi halinde dahi bu yöntem uygulanır.
3. Diğer kurum ve kuruluşlar ile Bakanlığımız merkez birimleri de dahil taşra teşkilatından görüş alındığı ya da bilgi veya belge talebinde bulunulduğu hallerde 15 iş günü bilgi veya belge verme süresi 30 iş günü olarak uygulanır. Bu durumda sürenin uzatılması ve gerekçesi bilgi veya belgeye erişimi sağlayacak Bakanlığımız birimleri tarafından cevap verme süresi içerisinde başvuru sahibine bildirilir.
4. Halkla İlişkiler ve Bilgi Edinme Bürosu ile Merkez Birimlerindeki bilgi edinme sorumlularının, birimleri içindeki şube ve servislerin yapmış oldukları araştırmalar sonucunda talep sahibine intikal ettirecekleri bilgi ve belgelerin içeriğine müdahale etme hakkı bulunmamakta olup bilgi ve belgelerin uygunluğundan gerekli araştırmayı yaparak cevabı oluşturan şube veya servisler sorumludur.
B. Taşraya Yapılan Başvurular
Doğrudan Taşra bilgi edinme birimlerine yapılan başvurularda da merkez teşkilatındaki başvuru usulleri uygulanır.
C. Mülki idare amirliklerindeki bilgi edinme birimlerine yapılan başvurular
Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca taşra teşkilatına, teşkilatın bulunduğu yerin mülki idare amirliğindeki bilgi edinme birimleri kanalıyla da bilgi edinme taleplerinin intikal etmesi mümkündür. Bu durumda, mülki idare amirliklerince yapılan düzenlemeler çerçevesinde hareket edilecektir.
4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununun 10. maddesi ve Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usulleri Hakkındaki Yönetmeliğinin 22. maddesi uyarınca, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, erişimine imkân sağlayacakları bilgi ve belgeler karşılığında ücret talep edip etmemekte serbesttir.
Ücret talep edilmesine karar verilmesi halinde, belirlenecek ücret; bilgi veya belgelere erişimin gerektirdiği inceleme, araştırma, yazma, tarama, kopyalama, postalama ve diğer maliyet unsurları ve sair giderlerle orantılı olacak ve maliyet tutarını aşmayacaktır. Ancak, erişimine imkan sağlanan yazılı ve basılı bilgi veya belgelerin ilk on sayfası için, postalama maliyeti dahil herhangi bir ücret alınmayacaktır. Ücret Taleplerinde Bakanlığımız Bilgi ve Belgeye Erişim Ücret Tarifesi Uygulanacaktır, (web sayfamızda yer alan)
1- Ücretin bildirim ve tahsili
Kişi ve kurumlardan ücret edilmesi durumunda Ücretler, Bakanlık Merkez Saymanlık Bürosu faaliyete geçene kadar Başbakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğünün T.C. Merkez Bankası nezdindeki 350101106 numaralı hesabına havale edilmek üzere yatırılacak ücretin yatırıldığına dair dekontun ibraz edilmesi durumunda işlem yapılacaktır.
Bu bildirimin 15 veya 30 iş günlük cevap verme süreleri içinde yapılması gerekir. Bildirimin yapılması, cevap verme süresini kesecek olup ödeme belgesinin 15 iş günü içinde bildirimi yapan birimimize intikal etmesi üzerine cevap başvuru sahibine intikal ettirilecektir. Ödemenin belirtilen şekilde tevsik edilmemesi halinde ise, bilgi edinme talebinden vazgeçildiği mütalaasıyla başvuru işlemden kaldırılacaktır. Ödeme belgeleri merkez ve taşra teşkilatındaki bilgi edinme birim sorumluları, tarafından muhafaza edilecektir.
2- Ücret tespit esasları
14.02.2006 tarihli, 26080 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Maliye Bakanlığının 1 Sıra Nolu Bilgi ve Belgeye Erişim Ücreti Genel Tebliğinde yer alan hususlar uygulanacaktır.
VI- DİĞER HUSUSLAR
1. Bakanlık merkez bilgi edinme birimleri, Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmeliğin 44 üncü maddesi ve Başbakanlığın 2006/2 sayılı Genelgesi uyarınca bilgi edinme başvurularına ilişkin bir önceki yıla ait istatistiki bilgileri her yılın Ocak ayı sonuna kadar Bakanlık Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği Halkla İlişkiler ve Bilgi Edinme Bürosuna gönderecektir.
2. Bakanlığımızın merkez ve taşra teşkilatı İlgili Yöneticileri Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen bilgi edinme hakkını gözetmekle ve bilgi verme yükümlülüğüne ilişkin olarak anılan Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde yer alan tedbirleri almakla sorumludur.
VII. BAŞBAKANLIK İLETİŞİM MERKEZİ (BİMER)
Başbakanlık tarafından vatandaşlarımızın şikayet, talep, görüş ve önerilerin derhal işleme alınıp değerlendirilmesi, sonuçlandırılması ve ilgilisine süratle cevap verilmesi amacıyla 20.01.2006 tarihli, 26055 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2006/3 sayılı Genelge uyarınca;
Bakanlıklar ve valilikler Başbakanlık Hakla İlişkiler Daire Başkanlığı ile; kaymakamlıklar ise valiliklerle koordinasyon içerisinde bu sistem ile uyumlu çalışacak iletişim ve bilişim sistemlerini oluşturacaklardır.
Doğrudan Başbakanlık Sisteminin işlerliği açısından Bakanlığımız merkez teşkilatında BİMER koordinatörü ve yetkililerinin oluşturulması gerekmektedir.
4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, 3071 sayılı Dilekçe Hakkı Kanunu, 5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile insan hakları ihlallerine ilişkin müracaatlar da bu bürolara bizzat ya da Başbakanlık İletişim Merkezi (BÎMER)- Doğrudan Başbakanlık numarası veya Başbakanlık web sayfası aracılığı ile yapılabilecektir.
Başbakanlık İletişim Merkezi tarafından elektronik ortamda Bakanlığımıza yönlendirilen başvuruların karşılanabilmesi için, Başbakanlık BİMER görevlilerince Bakanlığımız Birimleri (Genel Müdürlükler, Daire Başkanlıkları v.s.) ile alt birimleri (Genel Müdürlükleri iç yapılarında olan Daire Başkanlıkları, Şube Müdürlükleri ve Daire Başkanlıklarının içlerinde yer alan Şube Müdürlükleri)’nin tanımlamaları yapılmaktadır.
Yine Başbakanlık BİMER görevlilerince Bimer Koordinatör ve Yetkililerinin (kullanıcı formu doldurulan) tanımlamaları yapılmaktadır.
BİMER Koordinatör ve yetkililerinin değişikliği halinde en kısa sürede yeni koordinatör ve yetkililer belirlenerek kullanıcı formu doldurularak Bakanlığımız Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğinin Halkla İlişkiler ve Bilgi Edinme Bürosuna intikal ettirilmesi gerekmektedir.
A. BİMER BAŞVURULARININ CEVAPLANMA SÜRECİ
Başbakanlık BİMER yetkililerince Bakanlığımıza yönlendirilen başvurular Birimimiz tarafından ilgili Birimin BİMER Koordinatör ve yetkililerine sevk edilecektir. Bakanlığımız merkez birimlerinin BİMER Koordinatörü veya yetkilisi “http://bimer.basbakanlik.gov.tr/” web adresine T.C. kimlik numarası ve oluşturacağı şifre ile sisteme giriş yapar ve gelen başvurulan görür.
Okunan başvuruyu, tanımlanan alt birimler var ise sevk ederken gereği veya bilgi bölümünü seçerek yönlendirir. Aynı konuda diğer alt birimlerin de değerlendirilmesi gereken hususlar olduğunda sistemdeki sevk tuşu ile yönlendirme yapılabilir (açıklama girilerek)
Birimlerini ilgilendirmeyen başvurular içinde iade bölümüne gerekli notu girerek iade işlemi gerçekleştirilir.
BİMER başvuruları 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, 3071 sayılı Dilekçe Hakkı Kanunu kapsamında, süresi içerisinde değerlendirildikten sonra başvuru sahiplerine elektronik veya yazılı olarak cevap verilebilir. Karşılanan başvurular sistemden kapatılır.
Bu Genelgede yer almayan konularda 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, 3071 sayılı Dilekçe Hakkı Kanunu, 5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun da yer alan düzenlemelere göre işlem yürütülecektir.
Her birim amiri bu Genelgeyi tüm personeline duyurmak için gereken tedbiri alacaktır.
Bilgi ve gereğini önemle arz/rica ederim.
İlhan DENERİ
Bakan a.
Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri V.
DAĞITIM
Merkez ve taşra teşkilatına
