DANIŞTAY VERGİ DAVA DAİRELERİ K: 2001/291, E:2001/169 SAYILI,

28.09.2001 TARİHLİ KARARI

Temyiz Eden : ...

Vekili : Av. ...

Karşı Taraf : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı adına ... Gümrük Müdürlüğü

İstemin Özeti : Davacı tarafından ithal edilen tane karabiber için beyan edilen kıymetin düşük olduğundan bahisle yapılan ek tahakkuka vaki itiraz reddedilmiştir.

İşlemin iptali istemiyle açılan davayı inceleyen ...Vergi Mahkemesi ... gün ve ... sayılı kararıyla; 1996 yılı Ocak-Şubat döneminde ... menşeli karabiberin ... ila ... Amerikan doları/ton birim fiyat üzerinden ithal edildiğinin anlaşıldığı, davacı tarafından, ... Amerikan doları/ton birim fiyattan ithal edilen karabiberin düşük kalitede olduğu iddia edilmekte ise de, bu hususun somut bir delil ile ispatlanamadığı ve aradaki kıymet farkının ticari icaplara göre makul sayılabilecek oranda olmadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir.

Yükümlünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Yedinci Dairesi 6.3.2000 günlü ve E:1999/1796, K:2000/714 sayılı kararıyla; Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının (GATT) VII inci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma hükümleri ve bu anlaşmaya ilişkin yönetmelikte yer alan düzenlemelerin, ithal edilen eşyanın gümrük kıymetinin belirlenmesinde, öncelikle satış bedelinin esas alınması, satış bedelinin esas alınması için gerekli koşulların mevcut olmadığının tespit edilmesi halinde de sırasıyla diğer yöntemlere başvurulmasını gerektirdiği, mahkemece öncelikle, ithale konu eşyanın gümrük vergisine esas kıymetinin satış bedeli yöntemi atlanarak, ikinci yönteme göre belirlenmesini gerektirecek koşulların olayda mevcut olup olmadığı hususu araştırılmak suretiyle karar verilmesi gerekirken bu husus irdelenmeksizin verilen kararda yasal isabet görülmediği gerekçesiyle kararı bozmuştur.

Bozma kararına uymayan ...Vergi Mahkemesi ... günlü ve ... sayılı kararıyla; Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)'ın VII inci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşmaya İlişkin Yönetmeliğin 19 uncu maddesinin son paragrafında ‘Bu maddelerde ve anlaşmada yer alan hiç bir hüküm, gümrük idaresinin, gümrük kıymetinin belirlenmesi ile ilgili olarak ibraz edilen tutanak, belge veya beyannamenin gerçeklik veya doğruluğunu araştırma hakkını sınırlamaz veya bu hakkı tartışma konusu haline getirecek şekilde yorumlanamaz’ kuralına yer verildiği, bu madde kapsamında idarece yapılan araştırma sonucunda elde edilen bulgular değerlendirildiğinde davacı tarafından 10.5.1996 tarihinde tonu ... dolardan ithal edilen aynı menşeli karabiberin başka firmalarca 4 ay öncesinde ... dolardan ithal edildiği, % 100'ün üzerindeki fiyat farkının soyut ifadelerle izaha çalışıldığı, söz konusu Yönetmeliğin 6 ıncı maddesi atlanarak 7 nci maddesindeki ‘Aynı Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi’yle ithal eşyasının kıymetinin belirlenmesinin mahkemece de uygun görüldüğü gerekçesi ve ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçe ile ısrar etmiştir.

Yükümlü tarafından ithale konu eşya için emsal alınan kıymet ile beyan arasındaki zaman ve kalite farkının göz ardı edildiği ileri sürülerek ısrar kararı temyiz edilmiştir.

Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

Danıştay Tetkik Hakimi Gülsen BİŞKİN'in Düşüncesi : Temyize konu ısrar kararının Danıştay Yedinci Dairesinin 6.3.2000 günlü ve E:1999/1796, K:2000/714 sayılı bozma kararı esasları doğrultusunda bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Bilgin ARISAN'ın Düşüncesi : Mükellefin ithal ettiği tane karabiberin beyan edilen kıymeti düşük olduğundan bahisle yapılan ek tarhiyat aleyhine açılan davayı red eden ... Vergi Mahkemesi kararını bozan Danıştay 7 inci Dairesi kararına uymayarak ilk kararında ısrar eden ... Vergi Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması talep edilmektedir.

1615 sayılı Gümrük Kanununun 3968 sayılı Kanunla değişik 65 inci maddesi ‘ithal eşyasının gümrük vergisine esas kıymeti, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII'nci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma hükümlerine göre tayin ve tespit olunur. Şu kadar ki, Anlaşmanın 8 inci maddesinin 2 nci fıkrasında belirtilen unsurlar bu kıymete dahil edilir.’ hükmünü amir bulunmaktadır.

Gümrük Kanununun 65 inci Maddesinin Değiştirilmesine Dair 3968 sayılı Kanunla birlikte, aynı tarihli Resmi Gazete'de neşredilerek yürürlüğe giren Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının (GATT) VII'nci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşmaya İlişkin Yönetmeliğin 1 inci maddesinde, bu yönetmeliğin, anlaşma hükümleri çerçevesinde ithal eşyanın kıymetinin tespiti için uygulanması gereken yöntem ve kuralların belirlenmesi bakımından hazırlandığı, 2'nci maddesinde, yönetmeliğin, (gümrük vergisinden muaf olan veya ağırlık esası üzerinden vergiye tabi bulunan eşya da dahil olmak üzere) gümrük hattından geçirilen ithal konusu eşyanın kıymetinin belirlenme usullerini kapsadığı 5'inci maddesinde ise, ithal eşyasının gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin, bu yönetmeliğin 6 ila 12'inci maddelerinde yer alan yöntemlerin sırasıyla uygulanması yoluyla tayin ve tespit olunacağı, bir yönteme göre belirlenemeyen kıymet için izleyen yönteme geçileceği belirtilerek, 6'ncı maddede ‘Satış Bedeli Yöntemi’, 7'nci maddede ‘Aynı Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi’, 8'inci maddede ‘Benzer Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi,’ 10'uncu maddede ‘İndirgeme Yöntemi’,11 inci maddede ‘Hesaplanmış Kıymet Yöntemi’ ve 12 inci maddede ‘Son Yöntem’ e ilişkin yöntem ve kurallara yer verilmiş; 19'uncu maddesinin son fıkrasında da, bu maddelerde ve Anlaşmada yer alan hiçbir hükmün gümrük idaresinin gümrük kıymetinin belirlenmesi ile ilgili olarak ibraz edilen tutanak, belge veya beyannamenin gerçeklik veya doğruluğunu araştırma hakkını sınırlamayacağı veya bu hakkı tartışma konusu haline getirecek şekilde yorumlanamayacağı belirtilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından, ... tarihli faturasında belirtildiği şekilde tonu ...-Amerikan dolarından beyan ve ithal edilen karabiber için ... tarihli faturada gösterilen ...-Amerikan doları ton fiyatı emsal alınarak ek tahakkuk yapıldığı anlaşılmaktadır.

Gerek Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının (GATT) VII'ni Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma hükümleri, gerekse bu anlaşmaya ilişkin yönetmelikte yer alan düzenlemeler, ithal edilen eşyanın gümrük kıymetinin belirlenmesinde, öncelikle satış bedelinin esas alınması; satış bedelinin esas alınması için gerekli şartların mevcut olmadığının tespit edilmesi halinde de sırasıyla diğer yöntemlere başvurulması gerekmektedir.

Misal olarak gümrük idaresinin satış bedeli yöntemine uygun olarak ithalatın yapıldığı ... Gümrük İdaresine bu malın gerçek ithal fiyatını sorması gerekmekte ve bu resmi başvuruya rağmen cevap alınamayıp satış bedeli yöntemine göre gerçek fiyatın tesbit edilememesi gibi bir durum ortaya çıkması halinde bir sonraki yönteme geçilebilir. Zira böyle bir durum ortaya çıkmadan müteakib yöntem olan aynı eşyanın satış bedeli yöntemine geçilemez.

Bu itibarla, mahkemece öncelikle, ithale konu eşyanın gümrük vergisine esas kıymetinin satış bedeli yönetimi atlanarak, ikinci yönteme göre belirlenmesini gerektirecek şartların olayda mevcut olup olmadığı hususu araştırılmak suretiyle karar verilmesi icap ederken, bu husus incelenmeden karar verilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Açıklanan sebeplerle, temyiz talebinin kabulü ile ... Vergi Mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Davacı tarafından ... tarihli faturasına uygun olarak ...- Amerikan doları/ton birim fiyat üzerinden beyan ve ithal edilen karabiber için ... tarihli faturada gösterilen ...-Amerikan doları birim kıymet emsal alınarak yapılan ek tahakkuka vaki itirazın reddi üzerine açılan davayı reddeden vergi mahkemesi ısrar kararı yükümlü tarafından temyiz edilmiştir.

1615 sayılı Gümrük Kanununun 3968 sayılı Kanunla değişik 65 inci maddesinde, ithal eşyasının gümrük vergisine esas kıymetinin, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII'inci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma hükümlerine göre tayin ve tespit olunacağı, şu kadar ki anlaşmanın 8'inci maddesinin 2'nci fıkrasında belirtilen unsurlarının da bu kıymete dahil edileceği kurala bağlanmıştır.

Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının (GATT) VII'inci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşmaya ilişkin Yönetmeliğin 1 inci maddesinde, bu yönetmeliğin anlaşma hükümleri çerçevesinde ithal eşyanın kıymetinin tespiti için uygulanması gereken yöntem ve kuralların belirlenmesi bakımından hazırlandığı, 2 nci maddesinde, yönetmeliğin (gümrük vergisinden muaf olan veya ağırlık esası üzerinden vergiye tabi bulunan eşya da dahil olmak üzere) gümrük hattından geçirilen ithal konusu eşyanın kıymetinin belirlenme usullerini kapsadığı, 5 inci maddesinde ise ithal eşyasının gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin, bu yönetmeliğin 6 ila 12 nci maddelerinde yer alan yöntemlerin sırasıyla uygulanması yoluyla tayin ve tespit olunacağı, bir yönteme göre belirlenemeyen kıymet için izleyen yönteme geçileceği belirtilerek 6 ncı maddede Satış bedeli yöntemi’, 7 nci maddede ‘Aynı eşyanın satış bedeli yöntemi’, 8 inci maddede ‘Benzer eşyanın satış bedeli yöntemi’, 10 uncu maddede ‘İndirgeme yöntemi’ vb. kurallara yer verilmiş, 19 uncu maddesinin son fıkrasında da bu maddelerde ve anlaşmada yer alan hiçbir hükmün gümrük idaresinin gümrük kıymetinin belirlenmesi ile ilgili olarak ibraz edilen tutanak, belge veya beyannamenin gerçek veya doğruluğunu araştırma hakkını sınırlamayacağı veya bu hakları tartışma konusu haline getirecek şekilde yorumlanamayacağı belirtilmiştir.

Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının (GATT) VII nci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma ve bu anlaşmaya ilişkin yönetmelikte yer alan bu düzenlemeler karşısında ithal edilen eşyanın gümrük kıymetinin belirlenmesinde öncelikle ‘satış bedeli’ yönteminin uygulanması satış bedelinin esas alınması için gerekli koşulların bulunmadığının tespiti halinde sırasıyla diğer yöntemlere başvurulması gerekmektedir.

İthale konu eşyanın gümrük vergisine esas kıymeti belirlenirken öncelikle ‘satış bedeli’ yönteminin esas alınması gerekirken bu yöntem atlanarak ‘aynı eşyanın satış bedeli’ yöntemine başvurulmasını gerektirecek koşulların mevcut olup olmadığı hususunun mahkemece araştırılarak karar verilmesi gerekirken davanın reddi yolunda verilen kararda mevzuata uygunluk görülmemiştir.

Bu nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, ... Vergi Mahkemesinin ... günlü ve ... sayılı kararının bozulmasına 28.9.2001 gününde oybirliği ile karar verildi.