T.C.
BAŞBAKANLIK
GÜMRUK MÜSTEŞARLIĞI
Personel Dairesi Başkanlığı

SAYI : B.02.1 .GÜM.0.71 .00.08.811 .GNDSY.

KONU:

GENELGE

2002 / 2

Bilindiği üzere, kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile bir kısım personelimize 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesi hükümleri uyarınca bazı inzibati nitelikte yaptırımlar uygulanmaktadır.

Disiplin cezalarından beklenen amaçların gerçekleşmesi için 1996/1 sayılı Genelge ile uyulması gereken esaslar belirtilmiştir.

Sözkonusu Genelgenin 3. maddesinde “Görev yeri değiştirilen memur hakkında disiplin cezası uygulaması işleminin bazen yeni görev yerindeki disiplin amirince tekemmül ettirildiği görülmüş olup, disiplin cezası uygulanmasına ilişkin işlemlerin suç fiili tarihi itibariyle yetkili makam veya disiplin amirince bizzat yapılması” hükme bağlanmıştır.

Ancak, suçun fiilen işlendiği tarih ile disiplin cezası uygulanmasına geçildiği tarih arasındaki süreç içerisinde soruşturmayı başlatan disiplin cezası vermeye yetkili amir ile fiili işleyen memurun başka yerlere atanmaları veya fili tarihindeki disiplin amirinin nakli, istifa, emeklilik, göreve son, ölüm gibi nedenlerle görevde bulunmaması hallerinde disiplin cezasının hangi disiplin amiri tarafından verileceği hususunda tereddüde düşüldüğü anlaşılmıştır.

Uygulamada en fazla ortaya çıkan tereddüt, gerek disiplin amirlerinin gerekse disiplin cezası ile cezalandırılması gereken memurun çeşitli nedenlerle görev yerlerinin değiştirilmesi veya fiil tarihindeki amirlerinin görevde bulunmamaları hallerinde ortaya çıkmaktadır.

Belirtilen nedenle disiplin soruşturması ile disiplin cezası uygulanmasına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek görülmüştür.

1- a) Disiplin soruşturması yapılmasında, memurun disiplin suçunu işlediği tarihteki görev ünvanı ve çalıştığı yer esas alınacaktır.

Buna göre, 657 Sayılı Kanunun disiplin hükümleri; disiplin cezasını gerektiren fiil hangi görevde iken işlenmişse ve ilgilinin halen bulunduğu görev unvanında bir değişiklik yoksa, suçun işlendiği yerde disiplin cezasının verileceği tarihteki yetkili disiplin amirleri disiplin amiri veya üst disiplin amiri tarafından yerine getirilecektir.

Cezanın, bizzat suçun işlendiği tarihteki görevli disiplin amirleri tarafından verilmesi zorunlu değildir. Disiplin soruşturmasını başlatan disiplin amirinin herhangi bir nedenle görevden ayrılması veya görevinin son bulması halinde, disiplin amirliği yetkisi verilen makamda bulunan amir tarafından sonuçlandırılabilecektir. Zira, disiplin amirliği yetkisi kişiye değil ünvana ve makama verilmiştir.

Örnek Ankara Gümrükleri Başmüdürlüğünde Gümrük Müdürü olarak görevli iken Bursa Gümrükleri Başmüdürlüğüne yine Gümrük Müdürü olarak atanan (X)’in disiplin suçu işlediği, Bursa Gümrükleri Başmüdürlüğüne atandıktan sonra anlaşılmıştır.

İlgili hakkında disiplin soruşturması ve ceza uygulaması eski görev yerindeki (Ankara Gümrükleri Başmüdürlüğü) halen görevde bulunan disiplin amirleri (Başmüdür Yardımcısı veya Başmüdür) tarafından (bu kişiler suçun işlendiği tarihte aynı yerde görevde olmasalar dahi) gerçekleştirilecektir.

b) Disiplin cezasını gerektiren fiil işlendiği tarihten sonra bir üst göreve atanma durumunda ise eski göreve ilişkin olarak 657 sayılı Kanunun disiplin hükümleri; suçun işlendiği yerde disiplin soruşturmasının yapıldığı ve cezanın uygulandığı tarihteki, ilgilinin halen bulunduğu görev unvanından daha üst görevde ancak disiplin amirliği yetkisi bulunan disiplin amirleri tarafından yerine getirilecektir.

Örnek Edirne Gümrükleri Başmüdürlüğünde Gümrük Müdür Yardımcısı iken habur Gümrükleri Başmüdürlüğüne Gümrük Müdürü olarak atanan (X)’in eski görev yerinde iken disiplin suçunu işlediği anlaşılmıştır. ilgili hakkında disiplin soruşturması ve ceza uygulaması Edirne Gümrükleri Başmüdürlüğünce ve her ne kadar suçun işlendiği tarihteki görev ünvanı için yetkili disiplin amiri Gümrük Müdürü ise de, ilgilinin halen Gümrük Müdürü olduğu dikkate alınarak Edirne Gümrükleri Başmüdürlüğü Başmüdür Yardımcısı üst disiplin amiri sıfatıyla Başmüdür tarafından yerine getirilecektir.

c) 657 sayılı Yasanın itiraz başlıklı 135. maddesi uyarınca disiplin amirleri tarafından verilen Uyarma ve Kınama cezalarına karşı itiraz varsa bir üst disiplin amirine yoksa disiplin kurullarına yapılabileceği gibi; Aylıktan Kesme, Kademe İlerlemesinin Durdurulması ve Devlet Memurluğundan Çıkarma cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabileceği hüküm altına alınmıştır.

Bu bağlamda disiplin cezasın gerektiren filin işlendiği tarihte disiplin cezasının üst disiplin amirince verilmesi halinde itiraz (Uyarma ve Kınama disiplin cezaları için) disiplin kurullarına (yetkili il disiplin kurulu Merkez Disiplin kurulu) yapılacaktır.

Örnek Gümrük Müdürü (X)’in işlediği disiplin suçu ile ilgili olarak soruşturmayı disiplin amiri sıfatıyla Başmüdür Yardımcısı başlatabileceği gibi üst disiplin amiri olarak Başmüdür tarafından da soruşturma tamamlanabilecektir. Cezanın (Uyarma, Kınama) Başmüdür tarafından verilmesi halinde Gümrük Müdürü (X) itirazını İl Disiplin Kurulu’na yapacaktır.

Eğer Gümrük Müdürü (X)e Aylıktan Kesme, Kademe İlerlemesinin Durdurulması veya Devlet Memurluğundan Çıkarma cezası verilmesi halinde itiraz doğrudan idari yargı yoluna başvuruda bulunmak suretiyle gerçekleştirilecektir.

d) Disiplin suçu nevi açıkça belli olan ve soruşturmacı tarafından düzenlenen raporlarda soruşturmacının 657 sayılı Yasanın 125. maddesinde yer alan “Geçmiş hizmetleri sırasında çalışmaları olumlu olan ve iyi ve çok iyi derecede olan sicil alan memurlar için verilecek cezalarda bir derecede hafif olanı uygulanabilir” hükmüne istinaden bir alt ceza teklifinde bulundukları gözlemlenmektedir.

Bilindiği üzere, anılan Yasanın 126. maddesi uyarınca Uyarma, Kınama, Aylıktan Kesme cezaları disiplin amirleri tarafından, Kademe İlerlemesinin Durdurulması cezası, memurun bağlı bulunduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra atamaya yetkili amirler, İl Disiplin Kurullarının kararına dayandığı hallerde Valiler tarafından verilmektedir.

Dolayısıyla, soruşturmacılar düzenledikleri ön inceleme raporlarında fiilin karşılığı olan disiplin cezasını teklif etmek durumundadırlar. Yasanın 125. maddesinde yer alan “Geçmiş hizmetleri sırasında çalışmaları olumlu olan ve iyi ve çok iyi derecede sicil alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir.” hükmünü değerlendirme yetkisi ise disiplin amirlerine tanınan bir haktır.

Örnek Gümrük Memuru (X)’in belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmaması neticesinde soruşturmacı (Y) tarafından düzenlenecek ön inceleme raporunda memur (X) hakkında 657 sayılı Yasanın 125/D-j maddesi uyarınca Kademe İlerlemesinin Durdurulması disiplin cezasını teklif etmesi gerekmektedir. Soruşturmacının; memur (X)’in geçmiş çalışmalarının olumlu olması iyi veya çok iyi derecede sicil alması nedeniyle bir alt ceza olan Aylıktan Kesme disiplin cezası ile tecziyesini önermesi mümkün değildir.

Örnek Memur (X)’in ikamet ettiği ilin hudutlarını izinsiz terk etmesi nedeniyle ilgili olarak soruşturmacı tarafından düzenlenecek raporda ilgili memur hakkında 657 sayılı Yasanın 125/C-g maddesi uyarınca Aylıktan Kesme disiplin cezası ile tecziyesi önerilmelidir. Bununla birlikte, disiplin amirinin memur (X)’in geçmiş çalışmalarının olumlu olması iyi veya çok iyi derecede sicil alması nedeniyle bir alt ceza olan Kınama disiplin cezasını önerme yetkisi bulunmamaktadır.

2- Disiplin hükümleri ve soruşturma esaslarının yer aldığı 657 sayılı Kanunun 125 ve müteakip maddelerinin uygulanmasına ilişkin aşağıda belirtilen hususlara titizlikle uyulacaktır.

Savunma alınmadan ceza verilmesi, yetkili olmayan amirin savunma istemesi, savunma uygun görülüp ceza verilmediği de bildirildiği halde aradan uzun süre geçtikten sonra aynı savunmaya dayanarak ceza verilmesi, verilen disiplin cezalarında cezaya ilişkin bent şıklarının gösterilmemesi, savunma istem yazısı ile ve ceza yazısının farklı disiplin amirlerince imzalanması gibi birtakım eksiklikler ve usulsüzlükler yapıldığı görülmektedir.

Verilen disiplin cezalarının 657 sayılı Yasaya ve Yönetmelik hükümlerine aykırılığının Personel Müdürlüklerince veya Personel Dairesi Başkanlığınca tespiti halinde, durum değerlendirilmek üzere cezayı veren disiplin amiri veya disiplin kurullarına intikal ettirilerek sonucuna göre işlem yapılacaktır.

3- 1996/1 sayılı Genelgenin 3. maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

Bilgileri ile gereğinin yapılmasını rica ederim.

Doç.Dr.Nevzat YGILIOGLU

Müsteşar

DAGITIM:

Merkez Birimleri

Gümrükler Başmüdürlüğü

Gümrükler Muhafaza Başmüdüriüğü